Eigenlijk was ik van plan om zwijnen, eekhoorns of reeën op de foto te zetten zo tegen de schemering aan, maar ja dat lukte weer eens niet. Geeft niet, nu heb ik toch nog wat foto's kunnen maken want de koeien stonden er weer. Helaas was de zon nét onder, op zich had ik nog wel mooi licht maar toen de laatste zonnestralen er nog waren was het wat beter geweest.

Iso: 400 overal en ik baalde een beetje want ik vond dat er toch behoorlijk wat ruis op de foto's zat terwijl ik nog expres niet hoger dan iso 400 ben gegaan, wat me wel aardig wat onscherpe foto's gekost heeft met een sluitertijd van 1/100. Natuurlijk ook weer een goede oefening alleen ik snap die ruis niet want de scherpte is nou ook niet geweldig.

1/250
F 4.5
1.

1/160
F 4.5
2.

Exif hetzelfde als foto 2
3.

1/100
F 4.8
4.

Exif hetzelfde als 4
5.

1/100
F 5
(foto in mijn stijl bewerkt, donkere achtergrond)
6.

1/100
F 4.5
7.

Tips zijn welkom!

Je geeft je eigen tip al in deze serie, kijken naar opbouw setting en moment levert vaak de krachtigste beelden op. Daardoor steekt de tweede foto er voor mij met kop en schouder boven uit. Mooie inkadering van de koe door de stammen, met herhalingsmotief door koe in onscherpte...

Bedankt Mendel! Ik moet ook meer oefenen en meer out of the box denken, creatiever zijn met fotograferen, er staan zoveel koeien en dan goed kijken welke koe en waar die staat inderdaad. Dat vind ik ook wel leuk, maar vergeet het soms gewoon. Ben dan teveel bezig met de camera zelf en de houding van het dier en niet zozeer de context.

Naast de door Mendel al gegeven tips....ruis heeft niet zozeer (alleen) maar te maken met je ingestelde ISO waarde...maar ook met correct belichten Ik kan, als ik wil...in ISO 320 meer ruis krijgen als in ISO 2000...

Daarnaast...beter een scherpe foto met een beetje ruis...dan een onscherpe foto zonder ruis


Vind de hele serie ook wat donker/grauw overkomen.

Jeroen: Wat bedoel je precies met correct belichten of verkeerd belichten waardoor ruis kan ontstaan?
(het jammere is dat de foto's dus ruis bevatten en niet echt scherp zijn)
Bedoel je qua grauwheid ook de kleuren niet helder? Moet je nagaan dat ik de witbalans ook nog op bewolkt heb gezet, moet je nagaan hoe het was geweest als deze op auto gestaan had

Kleuren flets/weinig contract...wordt ook deels veroorzaakt door de onscherpte. Er springt niets echt uit zeg maar...

Wat ik eigenlijk wil zeggen is dat je niet zo bang moet zijn voor ruis Ik fotografeer dikwijls op ISO 2000 - 6400, oké...dat is met een camera die iets beter met ruis omgaat, maar met een D3100 moet je ook goed tot ISO 1600 kunnen gaan...en kennis van me, D5100...volgens mij zelfde sensor, gebruikt na mijn advies ook regelmatig ISO 1600 - 2000.

Ruis bevat een foto "altijd". En wordt vooral zichtbaar bij slecht belichte delen. Even heel simpel en snel uitgelegd.

1. Je sensor is een apparaat die analoge gegevens opvangt, namelijk licht of donker in verschillende gradaties...aan de hand van welke "pixel (foton)" belicht wordt weet de camera welke kleur het moet zijn en hoe licht of donker.

2. De door de sensor analoog gemeten data wordt naar een A/D converter gestuurd om hier een digitaal gegeven van te maken.

3. De processor past een algoritme toe om van alle verzamelde digitale data een beeld te maken. Omdat niet elke foton belicht wordt (omdat er toevallig een andere kleur voor die foton zat) moet hier een stukje data "bijverzonnen" worden.

Het analoge signaal bevat, net als vroeger bij casettespelers een signaal, maar ook ruis. De verhouding tussen deze twee noemen we de "signaal - ruis verhouding". Een deel van deze ruis wordt "opgevuld" door het algoritme, maar niet alles.

Ruis zal met name optreden in een onderbelichte foto(delen)...immers de analoge sensor heeft hier niet voldoende gegevens om te digitaliseren of om het algoritme correct op toe te passen. deze ruis is "zichtbaar" als te lichte delen op de foto (ook daarom zie je ze eigenlijk niet in overbelichte delen van de foto, ze zijn er wel...maar niet te zien).

Nu is deze ruis op bijvoorbeeld ISO 100 zo goed als niet zichtbaar...maar als je de ISO gaat verhogen, dan verhoog je niet de gevoeligheid van de sensor...je versterkt het signaal van de A/D converter. Dit werkt, wederom, net als de casettespeler van vroeger. Als je deze aansloot op een versterker, dan versterktje je niet alleen het geluid, maar ook elk piepje en kraakje op de tape...
Dus...het versterken van de A/D converter versterkt ook de signaal - ruis verhouding (SNR - Signal Noise Ratio).
De ruis is zo steeds dominanter aanwezig tegenover het signaal...dit áls er al ruis is natuurlijk. Als de plaat dus goed belicht is, dan is de basis SNR zo goed, dat er na versterken nog steeds bijna enkel signaal overblijft. Is er echter onderbelicht, dan zal na versterken vooral de ruis (tov signaal) toenemen, ofwel data waar het algoritme niet (goed) mee om kan gaan. Dit verklaart ook waarom overbelichten bij hogere ISO's soms een positief effect op de ruis heeft (voorwaarde hiervoor is wel dat de ingestelde waarde op de camera ook de werkelijke ISO waarde is...hier zitten nogal wat afwijkingen in in werkelijkheid, als deze naar boven afwijkt dan heb je een probleem met uitgebrande delen...echter ligt de werkelijke ISO vaker iets lager als hoger).

Kortom, ruis "komt" niet (alleen) door een hoge ISO...ruis komt door een combinatie van niet 100% goed belichten en een hoge iso...zonder externe lichtmeter en kennis van de exacte werkelijke ISO waarde is dit overigens ook niet te doen.

Tot een ISO 1600 zou zo ongeveer elke huidige generatie camera, waar de D3100 ook onder valt, op 900px een ruisvrij beeld op moeten kunnen leveren...voorwaarde hier is dan wel weer dat je verkleint met een programma die ook goed met ruis om kan gaan. Daarnaast kan ik Neat Image aanraden als ruisreductie software met zeer goede resultaten...


Die ruis zie je dus eigenlijk enkel op 100% echt goed...verkleind zou het al geen issue meer mogen zijn.

Zelfs met een Sigma SD14, welke praktisch onbruikbaar werden bevonden boven ISO 400 kon ik nog ruisvrije platen afleveren op ISO1600 (de max)...met de huidige D700 zie je echt wel ruis op ISO 3200- 6400...maar met een goede nabewerking en NeatImage durf ik ISO6400 gerust te gebruik voor afdrukken tot A3

edit:

Foto1
Foto2
Foto3

Alledrie op ISO 3200 genomen...nogmaals...met een D700 inderdaad...maar dat zou een D3100 op ISO 800-1600 zéker ook kunnen!

Zie te vaak dat mensen zo bang zijn voor ruis...laag in de ISO blijven en thuis komen met "slechte" foto's...én ruis! Laatst ook nog gezien met iemand die partyfotografie deed met een D700 en niet boven de ISO 400 durfde te gaan...één pak ruis op ál zijn beelden.

Heel erg bedankt voor je uitgebreide reactie Jeroen!!
Ik vind het allemaal wel lastig, maar zal je post nog een paar keer overlezen.
Tja ik heb op photodrome geleerd dat ik niet hoger mocht gaan als iso 400 en dat was al op het randje. Ik kon dan beter een sluitertijd nemen van 1/50 oid maar dat red ik (nog) echt niet. Ik ga maar eens oefenen met hogere iso en dan kijken of er bijv verschil in zit als ik een donkerdere foto of lichtere foto maak.

oow op deze foto's hoe had je het dan gedaan met de exif? ook een kleiner diafragma getal aangezien ik best veel scherp wil hebben?

Ik zou met een D3100 gerust tot ISO 1600 durven gaan...de tijd dat ISO400 een soort van max was is (gelukkig) "ver" achter ons. Op mijn D90 (die toch alweer wat ouder is in huidige SLR termen...) durf ik in RAW ook gerust tot ISO 1250-1600 te gaan. (Heb wel standaard de ruisreductie van de camera op uit staan. Enkel ruisreductie voor lange sluitertijden staat aan).

Wel schieten in RAW, liefst iets overbelichten en eventuele ruisreductie uit laten voeren door NeatImage (NoiseNinja schijnt ook heel goed te zijn).

Maar zelfs zonder aparte ruisreductie software...niet teveel naverscherpen (verscherpen laat ruis meer opvallen). Ruis niet teveel verwijderen op origineel formaat, maar in degelijke software (Photoshop, Gimp, BDSizer, etc.) Verkleinen in stapjes. Naar 900 pixels verklein ik eerst naar 1800 pixels. Dan eventueel nog een lichte ruisreductie...en dan verklein ik pas naar 900 pixels. Dan, indien nodig, de laatste ruisreductie...maar vaak hoeft dat al niet eens.


Over deze foto's...waarom zou je veel scherp willen hebben? Persoonlijk had ik een redelijk groot diafragma genomen...van f4 tot max f8...maar ik hou dan ook niet van scherpe (storende) achtergronden...die vind ik enkel mooi bij landschapjes

Je scherpste punt gaat dan namelijk meer opvallen, waardoor je onderwerp beter los komt uit de foto.

Maar je wilt toch de hele koe scherp hebben of in ieder geval de kop en niet bijv maar 1 oog ofzo? Dus de diafragma's die ik heb gekozen zijn wel goed?

En waarvoor is dat verkleinen nou precies goed? Want als je de foto niet inzoomt dan heb je toch hetzelfde effect of niet? En waarom dan verkleinen in stapjes? RAW kan ik niet openen geloof ik op m'n computer maar kan het nog wel eens proberen.

(sorry dat ik zoveel vraag )

Ik zou ongeveer hetzelfde diafragma gekozen hebben....en op f4- f5 zal je van de kop...op gepaste afstand wel voldoende scherp hebben. Maar dat is niet alleen een kwestie van diafragma, afstand tot je onderwerp icm gebruikte brandpuntafstand spelen ook een grote rol...ook weer voorbeeld van mijn hierboven geposte foto's...het bijtje is geschoten op f13..! Dan dan nog niet eens een hele bij scherp. Dit omdat ik daar zéér dichtbij zit.

Verkleinen...dat doe je ook voordat je hem hier post lijkt me? De foto die je maakt is 14 MP, ofwel vele malen groter dan je scherm. Om hem hier te tonen moet je hem verkleinen...naar 900 px. (In- en uitzoomen op je scherm doet inderdaad hetzelfde truukje, maar dan met veel meer kwaliteitsverlies...daarom beste zelf doen. En in meerdere stapjes omdat dit beter is voor het eindresultaat.

Als ik het zo hoor heb je nog een stukje te leren over nabewerking Voor Nikon kan je het beste je RAW bewerking in CaptureNX2 doen, maar dat programma kost je wel rond de 180 euro...gratis RAW converters werken ook wel...ik heb UFCRaw wel eens gebruikt...maar met schieten in RAW en gebruik van de juiste software gaan er steeds meer deuren open )

Nou ik verklein ze niet op de computer hoor maar gewoon in photobucket. Als ik ze wel moet verkleinen om een of andere reden dan doe ik dat gewoon in photoshop. (Net als nabewerken of gewoon bewerken) En inderdaad over RAW enzo weet ik weinig tot niks.. :\

En waarvoor heb je zo'n RAW converter nodig, wat doet die?
(volgens mijn ben ík nieuwsgierig, niet die koeien )

Ik zou dan eens gaan experimenteren met zelf verkleinen in photoshop (best in twee stappen zoals aangegeven, met verkleiningsmethode bicubic, per verkleiningsstap een lichte verscherping (onscherp masker 10% radius 5 ong...geen regel, kijken wat beste werkt).

Een RAW converter maakt van een RAW bestand een .jpeg (of .tiff, etc.) bestand. Eigenlijk wat je camera nu doet...maar dan in de camera.

Maar hoezo kan je dan niet gewoon met jpeg fotograferen als je het daarna toch moet omzetten? Dat is toch krom dan?

Nee hoor...het verschil is...in de camera doet je camera de omzetting, je camera is geen computer, dus het moet allemaal "simpel" om het snel te houden. Een computer kan dit veel beter.

Vergelijk het met het analoge tijdperk. Direct jpeg is de polaroid, waard direct een foto uitkomt. Werken in RAW is vergelijkbaar met het filmrolletje...omzetting naar jpeg de onwtikkeling van de foto.

Oowja klinkt logisch! Heel erg bedankt voor je reacties, hier heb ik echt wat aan

Ik heb even een fototje gemaakt in RAW en blijkt dat ik gewoon nog een Pixillion Image converter op m'n computer heb Zo kom je nog eens ergens achter haha.