Wat ik al sinds de opkomst van digitale fotografie en de daarop geënte fora ontwaar is het volgende:
''Mooie foto, mag ik vragen naar de instellingen?''
Tegenwoordig zijn die makkelijk te achterhalen omdat de exif toegankelijk word gemaakt en anders zijn daar wel andere hulpmiddelen voor.

De vraag die dan toch altijd in mij opkomt is het volgende, heeft het wel nut om de instellingen van de camera te weten aangezien deze slechts gegevens verschaft over de camera, maar niets over de externe factoren.
Of de foto nu binnen of buiten genomen is maakt hierbij weinig verschil.
Allicht spelen buiten het tijdstip van de dag en het weer een doorslaggevende rol, ook in de studio kunnen lampen en andere elementen zo complex opgesteld staan dat er geen pijl op te trekken valt wat men dan slechts met de instellingen moet?
Toch word hier praktisch nooit naar gevraagd.
In mijn optiek is iedere fotografische situatie uniek en zijn de instellingen in het ene geval (in ieder geval nooit 100%) toepasbaar in de andere.

Sta ik hier alleen in of kan er iemand een plausibele uitleg geven inzake die steeds terugkerende behoefte naar vraag en aanbod van slechts de camerainstellingen?

Bevriezen van het beeld/korte sluitertijd
Ik maak redelijk veel sportfoto's van mijn kinderen. Vroeger maakte ik die met een sluitertijd van 1/200sec, later met 1/400sec (omdat ze groter werden en het spel sneller werd gespeeld). Omdat deze toch niet lekker scherp bleken te zijn, tegenwoordig met 1/1000sec. Ik ben hiertoe overgegaan door de exif te bekijken van soortgelijke sportfoto's die ik wel lekker scherp vond.

Avondopname/lange sluitertijd
Een opname met lange sluitertijd levert je in een bepaalde situatie meer of minder beweging op. Op basis van de exif van foto's kun je bepalen wat je ongeveer aan sluitertijd moet kunnen verwachten om een beeld te krijgen die je zelf mooi vind. Zo heb ik bijvoorbeeld veel gehad aan de vuistregel die Nando via zijn website heeft gegeven voor het maken van sterrensporen. Ook een richtlijn voor het maken van mooie foto's via de techniek "pannen" helpt een tip over de gebruikte sluitertijd in combinatie met het brandpuntsafstand. Het scheelt je heel wat gepuzzel.

Als het gaat om sluitertijd om beelden te bevriezen, dan is die wel goed bruikbaar. Als het gaat om de juiste sluitertijd om een bepaalde beweging in de foto te krijgen, dan weer niet. Dit is namelijk van meer factoren afhankelijk (afstand tot onderwerp en snelheid van het onderwerp).


Diafragma en Scherptediepte
Als je het hebt over de scherptediepte, dan is die van bepaalde factoren afhankelijk. Om ze maar even te benoemen: de gebruikte brandpuntafstand, het diafragma, de afstand tot het onderwerp en de grootte van de camerasensor. Als je drie van de vier variabelen uit de exif kunt halen, heb je wel een idee van hoe het resultaat kan zijn, maar de afstand tot het onderwerp ken je niet.


De grote onbekende: de hoeveelheid licht
Zoals je al hebt opgemerkt, is bijna geen "ene lichtsituatie gelijk aan de andere". Dit betekent dan ook dat de exif informatie nooit volledig kan worden overgenomen om eenzelfde resultaat te bereiken.


Dus ja, instellingen zijn nooit 100% toepasbaar op een andere situatie, maar je hebt wel een beeld van wat de instellingen kunnen zijn. Als je niet weer waar je moet beginnen, heb je wel een uitgangssituatie. Als je zit met een probleem, levert de exif info wellicht nieuwe inzichten op danwel de oplossing voor je probleem.

Ik vraag vooral naar de exif bij beginnende fotografen.
Bijvoorbeeld bij ruis. Komt die door hoge Iso of lange sluitertijd of is het waarschijnlijk toch door verkeerde nabewerking.
Of bij vogelfotografie waarbij een foto getoond wordt met een scherptediepte zo klein dat ik het niet meer mooi vind. Had de fotograaf nog ruimte in de belichtingsdriehoek om voor een groter diafragma-getal te gaan?

Naast exif vind ik het ook vaker interessant om te weten met welk objectief een foto is gemaakt. Kwaliteit daarvan verloochent zich niet. Zelfs niet in een beeld van 900 pixels aan de langste zijde.
BT schafte onlangs een nieuw objectief aan. Kijk naar de beelden daarmee en zie wat ik bedoel.

Even naar aanleiding van de reactie van Frans. Als ik hier naar de exif-informatie vraag, dan is dat om twee redenen:
1. Eigen interesse. Ik ben benieuwd naar de gegevens omdat ik bijvoorbeeld wil weten met wat voor brandpuntsafstand de foto gemaakt is of welke sluitertijd gebruikt is. Je kunt van iedereen wat leren, niet waar? Ik heb de afgelopen periode flink mijn lenzenvoorraad teruggebracht en wil soms gewoon checken of ik bepaalde foto's ook nog steeds zou kunnen maken met mijn lenzensetje. Daarnaast blijkt dat bij de mensen die echt gevoel hebben voor fotografie, dat je helemaal niet het beste-van-het-beste in handen moet hebben om toch schitterend mooie foto's te maken.
2. Om beginnende fotografen te helpen vooruit te komen. Met name bij deze groep mensen zie je soms nog wel eens "verrassende instellingen". Om enkele voorbeelden te noemen: hoge iso-waarden met kans op ruis, fotograferen in de Manual-stand waardoor ze het zich veel te moeilijk maken (mijn insteek: leer eerst de basis, geniet van fotograferen en als je er na verloop van tijd nog steeds plezier in hebt, dan kun je altijd nog proberen om het dan beter te doen dat de fabrikant), te lage sluitertijden waardoor bewegingsonscherpte in de foto is geslopen.

De reacties van Frans en Henry lezende besparen ze mij een heleboel typewerk
Heb hier eigenlijk niets aan toe te voegen heren