Gisteravond moest ik door de zoektocht van Matthijs naar een nieuwe camera en het experiment met de 600mm denken aan het scheidend vermogen en MTF's. Ik heb me er tot op heden niet echt in verdiept en dus ben ik er dus maar even in gedoken en tot het volgend stukje gekomen. Het is zeker niet perfect en compleet, maar door het hier te plaatsen en jullie kritische blik gaat hier zeker verandering in komen. Zo kan het stukje tekst over de MTF zeker nog worden verbeterd. Kom maar op met jullie reacties!


Detail, detail en nog eens detail
In de fotografie zijn we dol op details. We willen het allemaal, maar is dat ook echt zo? Van onze vogelaars en macrofotografen weten we dit wel, maar soms hoor je wel eens dat portretfotografen niet staan te springen op nog meer detail omdat hun modellen niet vrolijk worden als elk pukkeltje of rimpeltje zichtbaar wordt. Een ding is zeker: details worden zichtbaar als de apparatuur in staat is om die ook zichtbaar te maken.


Het scheidend vermogen
Het scheidend vermogen is het vermogen van een camera-lens combinatie om fijne details nog weer te kunnen geven. Waar is het scheidend vermogen van digitale camera’s eigenlijk van afhankelijk?


Astrologie/Sterrenkunde
Nu denk je misschien dat we alleen binnen de fotografie ons druk maken over scheidend vermogen, maar niets is minder waar. In de astrologie speelt dit probleem al veel langer en nog veel sterker. De afstanden tot hun onderwerpen (de sterren) zijn in de astrologie namelijk veel groter. Een goede resolutie is het antwoord op de vraag of een dubbelster kan worden onderscheiden als twee afzonderlijke sterren of dat dit niet mogelijk is. Een paar meter dichterbij je onderwerp gaan staan (bijvoorbeeld door vanaf zolder naar de sterren te kijken), zal op die afstanden helemaal niks uitmaken.


Het onderscheiden van punten
Laten we maar eens een plaatje er tegenaan gooien (bron: wikimedia.org)


Het probleem is dus niet erg ingewikkeld uit te leggen: neem twee (licht)punten en bepaal hoe ver deze punten van elkaar verwijderd mogen zijn om ze nog als afzonderlijke punten waar te kunnen nemen.

Je kunt je voorstellen dat de afstand tot deze twee punten (de focus afstand) een factor is waar we rekening mee moeten houden. Hoe dichter je op die twee punten staat, hoe beter ze als afzonderlijke punten te onderscheiden zijn. Anderzijds geldt ook: hoe verder weg ze zijn, hoe moelijker het wordt om ze als afzonderlijke punten te onderscheiden. Er komt een moment dat we ze niet meer als twee losse punten kunnen onderscheiden. De focusafstand is dus kennelijk een van de factoren die een rol speelt bij het scheidend vermogen. De vraag is of onze conclusie juist is of dat het wat complexer in elkaar zit. We gaan het gezamenlijk ontdekken.


De booghoek
Voor we verder gaan met het zoeken naar andere factoren wil ik eerst een nieuwe term introduceren: de booghoek. We hebben gezien dat als twee punten (in een beeldvlak parallel aan de sensor) op korte afstand van ons worden geplaatst, we deze punten afzonderlijk van elkaar goed kunnen onderscheiden. De vraag is alleen wat we zien als we vanaf dezelfde plek naar die punten kijken via een camera met verschillende objectieven.

We nemen een papiertje en plaatsen daarop met viltstift op enige afstand van elkaar twee punten. Het papiertje plakken we op de muur en gaan er drie meter vanaf staan. Wanneer we naar dit papiertje kijken via een telelens, dan zien we een beeld met voornamelijk papiertje en de twee punten, er is een flinke afstand tussen die punten en er is nauwelijks extra omgeving rond het papiertje in het beeld te zien. Als we vanaf diezelfde plek naar datzelfde papiertje met twee punten kijken via een groothoeklens, dan zien we dat er heel veel omgeving “in het beeld zit”, dat die punten op dat papiertje nu een klein onderdeel zijn van het totale beeld. We zien ook in het beeld dat de punten veel dichter op elkaar staan.

Als we op deze manier objectieven met elkaar gaan vergelijken dan levert dat een verkeerde conclusie op. Een telelens heeft als we niks doen aan de manier van meten op deze manier altijd een beter scheidend vermogen dan een groothoeklens. Plaats het papiertje maar 5 meter verder van ons af en de telelens haalt de punten voldoende dicht naar ons toe waardoor ze nog steeds als afzonderlijke punten kunnen worden gezien, maar de groothoeklens is daar niet meer toe in staat. De oplossing is het introduceren van de booghoek.

Wat is nou een booghoek? Neem een cirkel en sta in het middelpunt van de cirkel. De booghoek is de afstand tussen twee punten op die cirkel; feitelijk is de booghoek een deel van de cirkel oftewel een stukje van de cirkelboog. Via de booghoek zijn we wel in staat om de kwaliteit van de telelens te vergelijken met die van de groothoeklens. Hoe dan? Plaats het papiertje met de twee stippen op die afstand waarbij als we door de lens kijken een booghoek zien van (bijvoorbeeld) 5 cm. Voor de groothoeklens betekent dit dat het papiertje veel dichter bij de camera hangt dan bij de telelens. Het vaststellen van het scheidend vermogen op basis van de booghoek is dus een eerlijker methode.

Hoe zit het nou met de focus afstand? Wanneer je het papiertje met de twee stippen aan de muur vastplakt, dan zal booghoek van bijvoorbeeld 1 cm (de afstand tussen de twee stippen gezien door je camera) bij montage van een groothoeklens op je camera eerder bereikt zijn dan bij een telelens. Bij een gelijke booghoek is de focusafstand dus kleiner bij een groothoeklens, maar dat wil niet zeggen dat het scheidend vermogen van de groothoeklens dus slechter is. Het scheidend vermogen heeft dus een directe relatie met de booghoek. Door middel van de booghoek kunnen we nu de kwaliteit van de verschillende objectieven met elkaar vergelijken.


Fouten in het glaswerk
Het spreekt voor zich dat als de lenzen in een objectief niet perfect zijn, dat dit de kwaliteit niet ten goede komt. Ik heb het dan niet alleen over de zuiverheid van het materiaal, maar ook over de mate waarin de lens perfect geslepen is. Bij verder foutloze optiek wordt het scheidend vermogen beperkt door de diffractie. Diffractie is het afbuigen van een golf langs een ondoordringbaar obstakel. We kennen allemaal het fenomeen dat we altijd iets moeten diafragmeren (het diafragma iets dicht moeten draaien) voor een betere scherpte. Dit kunnen we niet ongelimiteerd doen, want vanaf een bepaalde diafragma waarde (ergens in de buurt van de f/16) neemt de scherpte weer door diffractie af. Simpelweg wordt het gaatje gevormd door de lamellen te klein en zullen de lichtgolven te veel uitwaaieren waardoor het beeld op de sensor door de uitwaaiering negatief wordt beïnvloed. Pixels worden niet meer zuiver belicht, maar belicht volgens de Airy-schijf (een centrale vlek omgeven door concentrische cirkels).

(bron: wilimedia.org)


Het scheidend vermogen van een lens is geen constante waarde, het varieert met het ingestelde diafragma. Ook is de plek waar gemeten wordt bepalend. Zo zal het beeldcentrum een hogere waarde hebben dan de randen (de kwaliteit van het beeld is in het centrum beter dan dat in de hoeken). Voor zoomlenzen zal de ingestelde brandpuntsafstand ook een rol spelen.
Bij de meting is het belangrijk dat het contrast, de kleur van het licht waarmee gemeten wordt en de richting van de meetlijnen gelijk wordt gehouden. Gebeurt dit niet, dan kunnen we de meetwaarden niet goed met elkaar vergelijken.
Met MTF-tests (modulation transfer function) zijn lenzen op een betrouwbare manier te testen met betrekking tot hun oplossend vermogen: lens-fabrikanten zetten op de productpagina's van hun lenzen vaak de MTF-charts erbij om de prestaties te laten zien.

Een voorbeeld van een MTF diagram vind je hieronder (bron: petapixel.com)


Op de Y-as (verticale as) vind je een maximale waarde van 1 en een minimale waarde van 0. De waarde 1 geeft aan dat 100% van het licht wordt doorgelaten, hoewel dit niet mogelijk is aangezien geen enkel klas 100% transparant is. Op de X-as (horizontale as) wordt de afstand van het midden van het beeld naar de randen van het beeld weergegeven. Hierbij staat de 0 voor het midden van het beeld en de verschillende waarden komen overeen met de afstand in mm van het midden naar de rand van het beeld. De verschillende leveranciers meten de lenzen elk op hun eigen manier, zodat vergelijken nog niet eenvoudig is. Ook wordt de kwaliteit niet bij elk diafragma geleverd. De grafiek geeft wel een beeld van de kwaliteit van het objectief.

In het algemeen is de mening dat als de grafiek tussen de 0.8 en de 1.0 bevind, de lens uitstekend presteert.

Voor objectieven wordt het scheidend vermogen uitgedrukt in lijnen per millimeter in het beeldvlak. Het beeldvlak is het vlak waarin zich het geprojecteerde beeld bevind; in de fotografie valt dit beeldvlak samen met filmnegatief of de beeldsensor.

We hebben al gezien dat objectieven een belangrijke rol spelen in het oplossend vermogen. Ze zijn echter niet alleen verantwoordelijk voor het oplossend vermogen. De camera, en dan in het bijzonder de sensor, speelt ook een belangrijke rol.


De camerasensor
Als een sensor twee punten van elkaar moet onderscheiden, dan zou het fijn zijn als die punten op afzonderlijke pixels vallen. De conclusie: meer pixels is dus beter, is snel getrokken, maar is dat ook zo?

Laten we maar eens kijken wat moderne sensoren doen. De berekening is eenvoudig te maken: het aantal lp/mm = aantal pixels / sensor lengte/ 2 (omdat we in lijnparen rekenen)

Nikon D4: 68 lp/mm
Nikon D5: 77 lp/mm
Nikon D800: 102 lp/mm
Nikon D810: 102 lp/mm
Nikon D750: 83 lp/mm
Nikon D7100: 127 lp/mm
Nikon D7200: 127 lp/mm
Canon D1 mark IV: 87 lp/mm
Canon 5D mark IV: 93 lp/mm
Canon 5Ds: 120 lp/mm
Canon 7D mark II: 122 lp/mm

Je zou dus de conclusie kunnen trekken dat de Nikon D7100 en de Canon 7D mark II (beiden zijn cropcamera’s) beschikken over een veel beter oplossend vermogen. De full frame camera’s moeten het met een veel minder goed oplossend vermogen doen. De Canon 5Ds is hierop de uitzondering: een full frame sensor met kleine pixels.

Als je echter het beeld gelijk trekt doordat je met de camera met cropsensor meer afstand neemt zodat het beeld (en dus de booghoek) gelijk is, dan blijkt dat de kleiner sensor minder goed presteert dan de full frame camera. Dit is een theoretische benadering, want je bent in een flink aantal situaties gewoon niet in staat om dichter op je onderwerp te staan of er verder vanaf te gaan staan. Soms moet je namelijk gewoon doen met de positie waar je op dat moment staat. Genomen vanaf eenzelfde positie bevat het beeld van een cropcamera meer fijne details.

Meer megapixels op een sensor proppen heeft echter ook twee duidelijke nadelen:
1) Om meer megapixels op een sensor te proppen, moeten de photosites (de plek waar de photodiodes het licht registreren) steeds kleiner gemaakt worden: als gevolg daarvan is er per photosite minder licht beschikbaar (de microlenses erboven worden natuurlijk ook kleiner).

2) Doordat er meer en meer pixels op de sensor worden geplaatst, kan het zo maar gebeuren dat een sensor dus meer detail aan kan dan het objectief kan leveren. Daarnaast worden fouten in lenzen, zoals Chromatische Aberratie (het paarse spook) genadeloos getoond terwijl deze mogelijk nooit zichtbaar waren op een oudere camera met diezelfde lens.

Hoe lager het lp/mm-getal, hoe minder een sensor vraagt van een lens. Veel MP op een cropsensor vraagt dan ook veel van een lens. Het is dus heel erg belangrijk om op een cropcamera een uitstekende lens te plaatsen, juist vanwege dit enorm hoog scheidend vermogen.

Naast de Canon 5Ds is de Nikon D800 de camera die met z’n ruim 36 megapixels het dichtst in de buurt komt, en in tests komt hij er inderdaad zeer goed uit wat betreft resolutie. Bij een test van DPReview.com (met een Nikkor AF-S F1,4/50 mm G) haalde de Nikon D800 een score van 3200 lph (lijnen per afbeeldingshoogte). Een Nikon D3S haalde in een vergelijkbare test een score van 2200 lph. (let op! Het zijn geen lijnparen, maar lijnen)

Zeker met een slechte kitlens zul je nooit het maximale potentieel realiseren: het beeld is altijd minder scherp dan wat de sensor kan registreren. Bij kwalitatief mindere objectieven verschuift het omslagpunt met de maximale scherpte naar kleinere diafragmaopeningen: een goede vaste brandpunt levert z’n scherpste beeld bij f/2.8, maar een kitzoom bijvoorbeeld pas bij f/7.1.

Over het algemeen is het oplossend vermogen van een lens vele malen groter dan die van de camerasensor, zeker als je professionele lenzen gaat gebruiken op een instapcamera. Bij cropcamera's met grote hoeveelheid pixels moet je bedacht zijn dat het scheidend vermogen van de camera wel eens groter kan zijn dan dat van de (met name: kit)lens.

Na het nemen van de foto kan de resolutie nooit worden aangepast, geen enkele Photoshop actie kan fijne details laten zien die oorspronkelijk niet zijn geregistreerd. Het vergroten van de foto, bijvoorbeeld om deze groot af te drukken, leidt er toe dat de resolutie afneemt, waardoor onscherpte sneller zichtbaar wordt.


Tool om mee te spelen
https://www.dpreview.com/reviews/olympusep1/21


Achtergrondinfo
http://www.normankoren.com/Tutorials/MTF.html
http://www.photodady.com/blog/2013/03/22/imaging-system-resolving-power/




___________________________________________
Update oorsponkelijke tekst n.a.v. discussie hieronder.
- Cropcamera is in staat om beter de fijne details te tonen dan een full frame camera

Ik heb niet genoeg concentratie om je hele tekst te lezen, kun je in het ook in het kort uitleggen?

Intersant onderwerp, knap van je Henry dat je dit allemaal eens uitpluist

Weer een flink stuk werk Henry.

Pik er een stukje uit.


Ken je het verhaal van de roofvogel nog in de kennisquiz?

Neem een foto van een roofvogel op een paaltje met een cropcamera en een fullframe camera.
Brandpuntsafstand en afstand tot de roofvogel in beide gevallen gelijk.
Zorg dat de roofvogel er bij de cropcamera helemaal opstaat.

Dan is het beeld van de roofvogel op de cropsensor even groot als op de fullframesensor.

Nu moet je dus het aantal pixels gaan tellen die de roofvogel op de censors inneemt.

Meer pixels? Meer detail. In ieder geval theoretisch.

De clou van de cropfactor ligt in het uitvergroten van het beeld naar bijvoorbeeld een print van bijvoorbeeld 24 x 36 cm.

Dus lineair 10 x vergroot voor de fullframe.
Voor de cropcamera is dat 10 x de cropfactor.

Matthijs, in het kort:
1. Het scheidend vermogen van de apparatuur speelt een grote rol bij het weergeven van details.
2. Zowel de lens als de sensor zijn twee belangrijke elementen.
3. Sommige lenzen zijn kwalitatief beter dan andere lenzen en daardoor ook beter in het weergeven van die fijne details. Je kent vast en zeker de site met de testkaart waar je de beeldkwaliteit van lenzen met elkaar kunt vergelijken.
4. MTF-grafieken geven je die informatie ook: hoe hoger de grafiek blijft, hoe beter de lens in staat is om de fijne details weer te geven.
5. Sensoren spelen ook een rol. Hoe meer pixels een sensor heeft, hoe hoger het scheidend vermogen is, hoe beter het in staat is om de fijne details weer te geven. Er zitten wel grenzen aan verbonden (je kunt dus niet tot in het oneindige doorgaan met het bijplaatsen van pixels op de sensor). Je krijgt er andere problemen voor terug. Zo komen de onvolkomenheden van lenzen sneller aan het licht en heb je eerder last van ruis bij hoge iso-waarden.
6. Bij gebruik van een cropcamera's is de noodzaak om een goede lens te gebruiken groter dan bij een full frame camera. Het scheidend vermogen van de cropcamera is immers groter dan die van de full frame camera.
7. Als je echter de vergelijking op een juiste manier maakt (dus wanneer je een gelijk beeld met elkaar gaat vergelijken door met de cropcamera wat stappen achteruit te doen), dan blijkt dat het scheidend vermogen van full frame camera's weer beter te zijn dan die van cropcamera's. Maar omdat dit gewoon niet de praktijk is (je kunt niet altijd het beeld gelijk maken door naar voren te gaan of naar achteren te lopen), zou de conclusie moeten zijn dat een cropcamera beter in staat is om de fijne details weer te geven dan een full frame camera.


@Frans: precies!



_________________________________________________________________
Update van de samenvatting n.a.v. de discussie die hieronder volgt.

Henry punt 7 is dus niet correct.
Op een fullframecamera krijg je extra beeldhoek.
Of in het voorbeeld van die roofvogel een extra rand beeld er omheen.
Crop die rand weg en weg is de cropfactor.

PS Dat waren dan wel dure pixels die je weggooit.

Frans, achter de laatste link vind je een verhaaltje van Daniel Dady die het volgende daarover zegt:

...Another interesting thing I observed is when I switched camera bodies from a full frame FX sensor Nikon D3s with my DX sensor sized Nikon D300, the MTF function showed a pronounced improvement. However, when the distance was increased in order to obtain the same field of view the resolution was considerably poorer with the D300. The smaller pixel size did indeed increase the resolution, however, the smaller overall sensor size significantly reduced the resolution for a comparable image.

Ik heb dit maar even als waarheid aangenomen.

Het gaat in dit geval niet om weggooien van dure FX-pixels, maar om meer afstand nemen met je DX-camera zodat je hetzelfde beeld hebt als op FX (of.... met je FX camera dichter naar het onderwerp toe lopen om zi eenzelfde beeld te bekomen als op DX). Als dit niet mogelijk is, dan is het scheidend vermogen van een DX camera beter.

Ook dat volgt geheel en al uit wat ik zeg.
Bij dezelfde beeldhoek wordt de roofvogel kleiner op de sensor van de cropcamera als je verder weg gaat staan. Toch?

Frans, je kunt wel eens gelijk hebben, maar ik ben er nog niet zo zeker van je gelijk.

De beeldhoek is een eigenschappen van de lens, maar gaat het hier niet om de booghoek?
De vraag is alleen waarom Daniel Dady dan juist het tegenovergestelde heeft vastgesteld.
Als je op een print naar het resultaat kijkt, dan is de booghoek dus bij een DX groter.
Als je de booghoek gelijk trekt bij opname, kan het dan niet zo zijn dat....

Ik weet niet zeker of de info op deze site dat ook bevestigt.

Als je de focusafstand van je FX-camera met de cropfactor kunt verkleinen, dan zou het zomaar eens kunnen zijn dat je wel in staat bent om nog die verschillende lijntjes te zien.

Henry bekijk het eens vanuit het perspectief van het onderwerp, de roofvogel, en niet vanuit de hele sensor.

Of vanuit de lenzenformule en de daaruit afgeleidé vergrotingsfactor.

Daar komt geen sensorgrootte aan te pas.

Frans, dan kan ik alleen maar de conclusie trekken dat Daniel Dady dus "iets doms" gedaan heeft: hij heeft met zijn D300 (DX) camera een paar stappen achteruit gezet, waardoor de booghoek wel gelijk is geworden aan de booghoek van de D3s, maar had dit eigenlijk niet moeten doen.
=> Aanname: ik ga er van uit dat hij apparatuur heeft om die meting te doen en de grafiek ook daadwerkelijk te maken. <=

Als ik met jou mee ga in jouw redenering, dan snap ik nog steeds niet waarom MTF 50 grafiek van een Nikon 70-200mm VR II op een Nikon D7000 een slechter scherpte-resultaat laat zien dan die op een Nikon D800. Jij beweert immers het tegenovergestelde.

Volgens de cijfertjes over het onderscheidend vermogen zou ik het verwachten dat de Nikon D7000 als winnaar uit de bus zou komen:
- Nikon D7000: 23.6 x 15.6 mm, 4,928 x 3,264 pixels => 104 lijnparen per mm.
- Nikon D800: 35.9 x 24.0 mm, 7,360 x 4,912 pixels => 102 lijnparen per mm.
=> Met 2 lijnparen per mm is de Nikon D7000 de nipte winnaar.
De grafiek laat echter wat anders zien.

Als je de cropfactor van 1,5 er in gooit, dan wordt het:
- Nikon D7000: 167 / 1.5 = 69 lijnparen per mm.
- Nikon D800: 102 lijnparen per mm.

Neem je de grafiek op deze site en je regelt de lens in op 200mm en f/5.6, dan is de center-scherpte (aflezen uit de grafiek):
- Nikon D7000: ongeveer 1800
- Nikon D800: ongeveer 2800
Dit komt overeen met de factor 1.5

Heren, een iets andere kijk maakt het misschien duidelijk.

Wanneer mij gevraagd wordt wat het verschil is tussen een cropcamera en een FF leg ik dat altijd uit met een plaatje van de FF sensor (24x36 mm) met daarbinnen het plaatje van de kleinere cropsensor. Vervolgens teken je daar een plaatje overheen van hetgeen de lens projecteert, dat is namelijk onafhankelijk van de sensor. Dan zie je meteen dat het resultaat van de sensor met cropfactor een uitvergroting is van hetgeen de FF sensor laat zien.

Hetzelfde kun je doen met het aantal pixels, maar dan omgekeerd. Immers, beide sensors hebben tegenwoordig een vergelijkbaar aantal pixels. Als je dan de sensor met cropfactor extrapoleert naar de grootte van de FF sensor dan zou je op een aanzienlijk hoger aantal pixels uitkomen dan die FF sensor heeft. Oftewel, een uitsnede van de FF camera kan nooit dezelfde kwaliteit aan pixeldichtheid leveren als de cropcamera levert.

Peter, je verhaal is mij duidelijk, maar hoe verklaar je dan de opmerking van Daniel Dady én de grafiek op dpreview enerzijds en de berekeningen anderzijds?

Het is appels met peren vergelijken, Henry.

De theorie gaat over scheidend vermogen, waarbij de booghoek wordt gebruikt om prestaties gelijkwaardig te kunnen beoordelen. Oftewel, een object (laten we zeggen een vogel in de lucht) wordt op gelijke grootte geplaat door de cropcamera verder weg te laten afdrukken dan de FF camera. Maar in de praktijk is de lokatie van de fotograaf meestal een gegeven, het is een beetje raar om te bewegen alleen om volgens de theorie te werken.

In werkelijkheid zal een vogelaar een sterkere telelens nodig hebben op zijn FF dan op zijn cropcamera om hetzelfde beeld te krijgen. In dat geval zal de FF een beter scheidend vermogen afleveren - als de lenzen tenminste gelijkwaardig van kwaliteit zijn. En daar heb je probleem 1. Het scheidend vermogen van de lens neemt meen ik af naarmate de brandpuntsafstand toeneemt. Er hangt dus wel een prijskaartje aan. Probleem 2 is verder dat de meeste fotografen geen uitputtende hoeveelheid lenzen hebben. Het is naar mijn mening dus realistischer om de vergelijking met dezelfde lens te doen. En dan zal de vogelaar liever de cropcamera hebben, want die is meestal in een tele-effect geinteresseerd. En dat krijgt hij gratis mee door de cropfactor, waarbij het beeld een hoger scheidend vermogen heeft dan hetzelfde beeld (als uitsnede) van de FF.

Dat dus.

Peter, als we jouw stelling hanteren (waar Frans ook een aanhanger van is),
dan is de conclusie dat:
- het scheidend vermogen van cropcamera's beter is dan die van een full frame camera, waarbij de Canon 5Ds de uitzondering is op de regel.
- de MTF charts die nu voor camerabodies worden gemaakt geven ons een indicatie van de performance, maar de vergelijking tussen full frame sensoren en cropsensoren is niet goed bruikbaar, omdat de locatie van de fotograaf als een gegeven moet worden beschouwd.

Henry ik kan de site van Koren nu even niet bereiken. Heb enkele weken zijn artikel uitvoerig bestudeerd.

MTF charts worden gemaakt voor
- objectief
- objectief + camera
- prints
- etc.

De MTF charts die door de fabrikant bij een objectief worden geleverd vallen onder de eerste categorie en beschrijven dus alleen de prestaties van het objectief.

Ik nodig je uit om even door dit artikel

te scrollen tot aan de foto's van de maan.
De foto te bekijken en de tekst in en onder de foto te bekijken.

Zelfde afstand, zelfde brandpuntsafstand, zelfde afdrukformaat (andere uitvergroting) verschillende pixelgrootte en verschillende sensorformaat.

En de winnaar is......?

PS De beeldhoek van de foto's is verschillend maar de beeldhoek van de maan gezien vanuit de aarde is gelijk.
Eigenlijk moet je van bij tweedimensionale onderwerpen van hoekmaat spreken.

En als je niet vies bent van wat formules is dit verhelderend.

Frans, gelezen en inderdaad, de winnaar is de cropcamera.
Wat dat betreft is de Canon 5Ds "The best of both worlds", met de nadelen van de kleinere pixel.

En de prijs

De prijs?

Tekst in de openingspost en de samenvatting voor Matthijs (post 5 in dit draadje) aangepast. Dank weer aan Frans en Peter voor hun inbreng.