Misschien handig als dit topic bovenaan komt te staan in het rubriek 'landschappen'?

Ik trap hem af…

Heb de vragen uit het vogeltopic gehaald.


Werkelijke brandpunstafstand van je objectief: aantal millimeters dus:


In mijn geval is dat nu nog 12mm, ik beschik over een 12-24mm F/4 wat een behoorlijk weids beeld geef. Vooral als je dat vergelijkt met een standaard kitlens (18-55) die ik altjd gebruikte. In de toekoms ga ik nog een nieuw objectief kopen voor landschapsfotografie of een overstap naar Full Frame, maar dat laatste zit er voorlopig nog niet in.

Overigens komt mijn objectief zelden van de 12mm af, als ik hem gebruik op 16/18 (of daarboven) vind ik het vaak een ‘plat’ beeld geven. Zelf wil ik altijd het maximale aan groothoekeffect hebben, dus de camera iets meer naar beneden richten (eventueel in portretstand, al hoewel niet iedereen daar voorstander van is) en je zult zien dat het allemaal een beetje vervormt.


Cropfactor: FF of 1,5 of 1,6 of 2 etc:


Nu gebruik ik een D7100, die heeft een 1.5 cropfactor.

Zoals ik hierboven al schreef zou ik over een tijdje graag de overstap maken naar Full Frame, al is het alleen maar voor het dynamisch bereik. Maar ook de beeldkwaliteit, ISO-prestaties enzovoort zijn beter met een Full Frame camera.

Maar… de cropfactors van tegenwoordig zijn ook erg goed! En het glas wat je daarvoor moet kopen is een stuk goedkoper dan voor Full frame. Vergelijk de Nikon 12-24mm ééns met de 14-24mm, daar zit een behoorlijk prijs verschil in. Nu is de duurste ook iets lichtsterker (Nikon 14-24mm).


Zou je je combinatie aanbevelen aan een beginnend landschapsfotograaf?


Mijn combinatie? Vind ik een beetje lastig… Mijn objectief (de 12-24mm F/4) is goedkoop, redelijk lichtsterk, mooi groothoek en stevig gebouwd. Als je dat zoekt raad ik hem zeker aan! Maar qua beeldkwaliteit vind ik hem niet echt bijzonder, zelfs een beetje slecht. Veel Chromatische Aberratie en de scherpte vind ik ook niet optimaal. Vandaar dat ik er over na zit te denken om hem te vervangen. Ik zou zelf graag de Sigma 10-20mm willen proberen, het nóg meer groothoek spreekt mij wel aan. Iets minder lichtsterk maar daar valt me te leven aangezien je over het algemeen toch altijd tussen F/8 tot F/16 zit.


Qua bediening vind ik mijn D7100 een zeer fijne camera, even wennen want op mijn D300s zitten de knopjes toch net overal ergens anders. Voldoende (bijna teveel) megapixels vind ik, hij heeft er 24 en dat vind ik meer dan voldoende. De RAW-bestanden kunnen makkelijk 30 MB per stuk zijn, de D800(E)/D810 hebben 36 megapixels en die bestanden zijn vaak boven de 70 MB, dat vind ik echt teveel. Voor grote afdrukken zijn die vele megapixels natuurlijk wel handig.

Wat ruisprestaties betreft vind ik de D7100 geen topper. Laatst een beetje gespeeld met de big-stopper maar daarvoor moest ik naar ISO-500, in combinatie met een lange sluitertijd geeft dat toch wel aardig wat ruis.


Kortom, D7100 is prima, de 12-24mm F/4 raad ik je niet aan.


Kun je een prijsindicatie geven van jou combinatie? nieuwprijs


Nieuwprijs valt wel mee, de nieuwprijs (ongeveer) voor de tokina is €549,- en voor de Nikon D7100 betaal je zo’n €850,- .Dat komt samen uit op €1400,-.

De 12-24mm (eerste versie zonder AF-motor!!) is 2e hands te vinden voor €200 - € 300,- .


Heb je nog tips of dont's?


Heel veel!

Maar die ga ik hier nu niet allemaal typen.


Probeer andere standpunten te nemen, ga op een bankje staan, zet je camera op een monopod en doe hem in de lucht om zo een origineler standpunt te creëren.
Of juist een laag standpunt, gebruik dan een rijstzak of zet je statief op de laagste stand.


En ook vind ik het belangrijk om een onderwerp/voorgrond in je foto te hebben, bij mij zijn dat dikwijls een aantal stenen of golfbrekers. Daarvoor is het ook een beetje experimenteren met je (com)positie, de voorgrond moet ook weer niet te prominent aanwezig zijn.


Je licht is belangrijk in een foto, vaak werk ik met tegenlicht. Dat vind ik erg leuk aangezien dat achteraf nog wat bewerkingstijd vraagt. Maar ook het moment op de dag is belangrijk, ‘s morgens vroeg zie je vaak nog grondmist en een prachtige opkomende zon. Met een beetje geluk ook nog fraaie wolken…


Heb nog veel meer tips, maar ga zelf ook aan de slag.

Ik ging zelf betere foto’s maken door te proberen en hier te plaatsen dan heel veel informatie op het internet te lezen.

Interessant stukje.
Is niet zo aan mijn besteed die landschappen maar voor wie er wel interesse voor heeft lijkt me dit helder.

Ik gebruik voor landschapsfotografie het liefst mijn 70-200mm lens. De redenen hiervoor zijn:
- een (super)groothoek trekt het beeld nog eens uit elkaar, terwijl een telelens het beeld meer in elkaar drukt. Als ik een panoramafoto wil hebben, dan maak ik die het liefst van meerdere foto's in Photoshop in plaats dat ik een supergroothoek inzet om de bovengenoemde redenen.
- bij een (super)groothoek zie je al snel dat er iets in de voorgrond moet worden opgenomen om die voorgrond te vullen met een interessante blikvanger.
- mooi licht is bij een landschapsfoto erg belangrijk. Een felle zon midden op de dag levert je gewoon geen mooi plaatje op. Mooi licht heb je bijvoorbeeld bij een zonsopkomst, zonsondergang of een mooi wolkendekje. Het mooie licht van een zonsopkomst of zonsondergang is met name rond de zon mooi, hoe verder je van de zon kijkt, hoe fletser de kleurtoon wordt. Met een telelens voorkom je dat je een te groot kleurenafval hebt in je foto.

Als je een mooie landschapsfoto wilt maken, dan is een fotogeniek landschapje uiteraard een randvoorwaarde. Als je dit mooie landschapje hebt gevonden, dan zul je zien dat het kan gebeuren dat de zon op een verkeerde plek opkomt of ondergaat. Ook kunnen bepaalde weercondities niet optimaal zijn (je had gehoopt op sfeervolle mistbanken, maar die zijn er niet). Met andere woorden: voor een mooie landschapsfoto moet je in het algemeen veel moeite doen. Soms is een mooie zonsopkomst bijvoorbeeld niet eens te realiseren voor dat specifieke stukje landschap omdat de zon aan de verkeerde kant opkomt en mistbanken tref je niet het hele jaar door...

Voor het maken van landschapsfoto's is zo'n beetje elke camera geschikt. Ook heb je niet echt dure lenzen nodig omdat je de lens toch gebruikt met een diafragma van f/8-f/13, een bereik waarin alle lenzen goed presteren.

Landschapsfotografie gaat bijna hand in hand met het inzetten van filters (ND filters, ND Grads filters, kleurenfilters en polarisatiefilter), zeker als je het resultaat in 1x goed op de foto wilt hebben. Nu zijn bijna alle filters ook later in Photoshop toe te voegen en dus niet noodzakelijk om aan te schaffen. Wat wel loont is het aanschaffen van een ND fliter en een polarisatiefilter. De effecten van deze filters zijn niet of nauwelijks goed na te bootsen met een Photoshopfiltertje danwel via het stacken van meerdere foto's. Met name bij filters is goedkoop vaak duurkoop. Goedkope filters wilen nog wel eens vervelende kleurzwemen met zich meebrengen. Kijk gewoon eens op het internet, er zijn vele reviews te vinden. Voor elke beurs is er wel een oplossing.

Landschapjes worden vaak van voor tot achter scherp in beeld gebracht, vandaar dus ook het diafragma van f/8-f/13. Misschien nog wel belangrijker is het instellen van het focuspunt op de hyperfocale afstand. Het gebruik van de hyperfocale afstand betekent in de praktijk dat je handmatig scherpstelt op een berekende afstand.

Voor het berekenen van de hyperfocale afstand kun je bijvoorbeeld gebruik maken van een programma op je telefoon. Ook voor het bepalen van het moment van zonsopkomst en -ondergang zijn programma's beschikbaar, maar ook wanneer het gouden uurtje en blauwe uurtje er zijn. Een weer-App kan je ook van de nodige informatie voorzien. Met al deze hulpmiddelen en tools als google maps kun je tegenwoordig al veel vanachter je bureau voorbereiden. Kortom: het maken van een mooie landschapsfoto vereist gewoon veel voorbereiding. Het naar een natuurgebied trekken en daar ter plekke de mooie landschapsfoto schieten is mogelijk, maar eerder uitzondering dan regel.

Om haarscherpe foto's te krijgen, is het gebruik van een statief aan te bevelen. Zorg er wel voor dat je een stevig statief hebt; eentje die het gewicht van je apparatuur kan dragen. Aan de andere kant heb je niks aan een stevig statief die te zwaar is om mee te nemen. Ik heb bewust gekozen voor een licht statief die met enige moeite mijn apparatuur kan dragen, maar die ik bereid ben om mee te nemen. Met name bij mooi licht (zie eerder) heb je namelijk kans op lange(re) sluitertijden. Een afstandsbediening helpt bij het voorkomen van bewegingsonscherpte. Wellicht kun je ook nog denken om de spiegel iets eerder te laten opklappen zodat de beweging door de klapperende spiegel niet in de foto zichtbaar is.

Omdat je met een statief werkt, kun je de ISO laag houden. Met een lage iso waarde voorkom je ruis in de foto en behoud je de scherpte. Let op dat langere sluitertijden ook voor ruis in de foto kunnen zorgen.

Het bestandstype: ik schiet landschapjes altijd in RAW. De reden is simpel, het dynamisch bereik is veel groter dan die van een JPG. In de nabewerking haal ik uit 1 RAW bestand dan ook vaak meerdere anders belichte JPGs die ik via meerdere lagen en maskers samenvoeg tot een geweldige foto. Landschapjes lenen zicht perfect voor het spelen met de witbalans. Wil je meer oranje, haal dan wat blauw er uit. Dit kan al bij de opname of in de nabewerking. Is dit niet meer natuurgetrouw? Ik weet het niet. Ik weet wel dat je hersenen continue het licht corrigeren. Dit is bijvoorbeeld de reden dat mensen nauwelijks bewust zijn van het blauwe uurtje. Dus wie zegt dat die mooie oranje gloed niet in werkelijkheid daar ook was?




____________________________________________________
Update: typo verwijderd en de tekst beetje aangevuld.

Henry, duidelijk en informatief stukje!
Leuk om te zien hoe jij dat doet.

Hou de horizon horizontaal. Zeker als er water op staat.
Compositieregels zijn vrij vergelijkbaar met andere fotografie. 1/3 2/3 regels en lijnenspel.
Lenskeuze is voor een groot stuk smaak afhankelijk. Zowel met tele als met breedhoek kan je landschapsfoto's maken.

Filters (zeker als je ze op elkaar stapelt) kunnen zorgen dat je autofocus niet goed werkt. Manuele focus dringt zich dan vaak op.

Heb je geen afstandsbediening dan kan de timer (2s) ook wel nuttig zijn om bewegingsonscherpte te voorkomen.

Regels zijn ook maar regels.

Ten eerste vind ik sfeer belangrijk in landschapsfotografie. Heeft niks te maken met je spullen, maar alles met eventueel resultaat. Mist, mistflarden, lichtbanen etc etc.
Met hard licht is het ook leuk werken want dan kun je spelen met licht/schaduw. Dat is iets waar ik momenteel mee bezig ben

Ik gebruik mijn groothoek, maar ook mijn telelens voor landschapsfotografie.
Bij de Fujifilm heb ik nog geen telelens, dus gebruik ik de 70-200 van Nikon op een oudere D7000

Grijsverloopfilters (ik ben er een van gewoon ervoor houden dat ding).
ND filters zet ik wel vast.
Polarisatiefilter vind ik ook belangrijk in sommige gevallen. Een lucht lekker uit laten komen doet al veel.

Ook hierboven goede tips!

Wat betreft de eerste tip van Paly, in mijn camera zit een waterpas, ik weet niet of dat in elke camera zit. Kan handig zijn.

Ook de laatste tip is zeker handig, ik gebruik altijd mijn zelfontspanner. Heb ook een draadontspanner maar die gebruik ik alleen in Bulb-modus.

Misschien fijn als dit topic bovenaan word gezet?
Net als bij het vogeltopic?

Leuk topic! Ik kan erg genieten van landschapsfotografie en daarom en lees ik met veel genoegen bovenstaande tips en ervaringen

Ik denk ook dat de voorbereidingen erg belangrijk zijn. De omgeving al een paar keer gezien te hebben helpt je al een beeld voor te stellen hoe zo'n foto er uit zou kunnen of moeten zien. Compositie, Licht, regen, tijdstip van de dag en de stand van de zon bijvoorbeeld.
Vanuit de auto of met een wandeling let ik vaak op interessante plekjes. Ik probeer deze dan te onthouden en soms (bijv. op vakantie) plaats ik een speld op de kaart/ navigatie zodat ik het weer terug kan vinden.

Het nodige geduld is inderdaad ook een plus. Tenslotte is de natuur zoals de lucht (met interessante wolken), regen of zon niet naar je hand te zetten. Het begin en het einde van de dag geven vaak mooie kleuren, die tijdstippen kan je uitkiezen maar de rest kan op een andere dag weer heel anders zijn en kan je dus veel tijd kosten. Zo heb ik eens 3 ochtenden, om een uur of 5, achter elkaar gestaan en gewacht tot dat eindelijk dat licht door kwam wat ik mooi vond.

Ook de mate van diepte in een beeld vind ik een duidelijke meerwaarde van een landschapsfoto. Een voorwerp op de voorgrond helpt daarbij maar ik gebruik daar ook wel de compositie regeltjes zoals de 'regel van derden', 'gulden snede' en 'spiraal'. In PS kan je die heel makkelijk over je foto leggen en zo je uitsnede bepalen.

Wat de (foto-)techniek betreft heb ik nog veel te leren.. Lastig vind ik het scherpstellen. Menig maal ben ik thuis gekomen en lag de scherpte niet goed, erg frustrerend. Ik ben nu blij te lezen over de hyperfocale afstand, was nieuw voor mij, en ga ik zeker proberen toe te passen in het vervolg. Er zijn hiervoor handige app's voor je smartphone te vinden zoals Simple DOF. Toch pas ik wel een paar dingen toe. Zoals het gebruik van een zelfontspanner, een stabiele ondergrond zoals een statief, ik schakel de beeldstabilisatie van mijn objectief uit en gebruik ik een klein diafragma (f8-16). Ook staat de knop nog wel eens op de 'P' stand (Canon).

Mijn camera is de Canon 600D, een instapper van al weer een aantal jaren oud. De kitlens 18-135mm die er bij zat begin ik nu beter onder de knie te krijgen en weet ik inmiddels dat ik de uiterste randen niet moet opzoeken. Op 24mm en 35mm werkt het beste met de minste vervorming en de meeste scherpte. Ik heb ook een Sigma 10-20mm 2e hands aangeschaft maar daar vind ik de vervorming vaak te groot. Mijn ef-50mm vind ik het mooiste qua kleur maar door de cropfactor van 1,6 niet zo'n breede hoek..
Prijs van deze uitrusting zou ik zo niet weten maar valt erg mee vergeleken met de profi spullen. Wel zou ik later naar Full Frame willen door de redenen die Matthijs ook al beschreven heeft. Filters heb ik, buiten een polarisatie filter, nog geen ervaring mee.

Veel oefenen en plaatsen ter beoordeling is wel het motto. Veel naar foto's van anderen kijken en lezen helpt natuurlijk ook.

Bedankt Frans, zal het onthouden

Van de anderen ook zeer leuk te lezen

Atlas en Frans, bedankt voor de nuttige informatie.

Zelf gebruik ik regelmatig ND (Neutral Density) filters bij landschapsfotografie, meestal als ik in de buurt ben van water of als er veel wind staat voor de wolken. De B+W ND110 is mijn meest gebruikte filter. Overdag goed te gebruiken, je sluitertijd kan variëren van +/- 15” tot een aantal minuten. Dat ligt aan je instellingen en hoeveelheid licht.
Zorg ervoor wanneer je een donker filter gebruikt, de zoeker afsluit. Bij mijn camera (Nikon D7100) geeft het rare paarse en blauwe strepen in de foto als ik dat niet doe. Dat komt omdat er dan via de zoeker licht op de sensor komt. De sensor afdekken hoeft niet bij een camera met een elektronische zoeker.
Zoals Henry al aangaf is het belangrijk dat je goede filters koopt, Ik heb diverse Cokin filters gehad, maar die geven rare kleurzwemen die niet (of moeilijk) te verwijderen zijn. Dat word helemaal erg als je de filters gaat stapelen.
Mijn B+W ND110 Big Stopper heeft een goede kleurweergave, weinig scherpteverlies en neemt veel licht weg. Eén nadeel is er wel: het is een schroeffilter, dat vind ik zelf erg vervelend aangezien je voor elke nieuwe compositie je filter erop en ander moet schroeven. Daarom hebben LEE, 84,5mm, Stealthgear ect. schuiffilters gemaakt die je in een filterhouder kunt schuiven, dan hoef je alleen het filter eruit te schuiven en je compositie te bepalen en er weer terug in schuiven.
Maar die zijn over het algemeen ook prijziger dan een schroeffilter.

Ik gebruik een ND-filter niet alleen om het water of wolken helemaal mee te blurren, maar ook om beweging in een foto te krijgen van bijvoorbeeld een golf.
Hier een voorbeeld waarbij ik een foto met en zonder filter heb gemaakt.
Exif foto met filter: 1” sec, ISO-400, F/8, vanaf statief.
Exif foto zonder filter: 1/500 sec, ISO-100, F/8, vanaf statief.

(bewerking op de foto’s is verschillend!)

Heel interessant stuk dit. Een hoop pas ik toe, maar ik ben bezig met het aanschaffen van een nieuwe ND filter en ik denk dat ik daarbij jouw advies ga volgen Mathijs. Dus bedankt voor die tip.

Zelf heb ik een d3100 en een d610. De d3100 gebruik ik amper nog omdat de kwaliteit van de d610 gewoon een stuk beter is en ook de iso is bij 1600 nog acceptabel waar de d3100 bij ISO 400 al enorme ruis vertoont. Vaak gebruik ik voor landschap mijn 24-70, maar ik ben daarvoor ook opzoek naar een nieuwe lens.

Landschap fotografie ook vaak een mooie oefening in belichting. (Voor mij althans)
Bedenk dan ook dat het maximale uit het dynamisch bereik van je camera een avontuur op zich is.
Met een zogeheten 'expose for the right' ga je dit niet redden. Je histogram is aangepast om een overzichtelijk plaatje te krijgen en bovendien een behoorlijke curve toegepast in de camera.
Het maximale uit je camera halen kun je ook met de spullen die je hebt.

Dave ETTR is niet meer of minder dan belichten voor de hooglichten.
Dat het histogram op de camera niet het beste instrument is om de uiterste grens daarvan te bepalen ben ik met je eens.
Echter het is wel het enige gangbare instrument dat je in een veldsituatie als amateur bij de hand hebt.

Of bedoel je dat de contrastomvang in een landschap dat van de camera kan overschrijden?
Iets waarbij HDR om de hoek komt kijken.

Je laatste zin begrip ik niet als afsluiting van de opmerkingen die je daarvoor plaatst.

Het gaat veel om spullen bij TS. Bedoel hiermee dat je wel eens een camera kunt kopen die beter kan maar de vraag is dan ook altijd of je dat eruit kunt halen.

Verkies een werkwijze volgens het zonesysteem princiepe boven ETTR. ( om de redenen genoemd in vorige reactie)
Gezien je niet te maken hebt plus of min n ontwikkelen is dit redelijk eenvoudig te bevatten. Bovendien leer je eennwerkwijze aan waarin je direct ziet hoe groot het lichtverschil is en of dit past in het bereik van de camera. Om rechts het juiste of het zelfs het maximale te halen uit je camera moet je wel je sensor leren kennen vanzelfsprekend. Zelf haal ik met gemak nog een hoop blinkende delen in het histogram(camera) terug. Kan natuurlijk nooit zien welke delennwel of niet meer terug te halen zijn. Dit weet ik alleen als ik ze meet.

Helder nu.

Ik heb de vragen (die in het andere (vogel)topic stonden) gekopieerd, en ja, die gaan over apparatuur...

Ik had al gereageerd, maar wilde ook nog een tip toevoegen. Zelf ben ik meestal in de gelegenheid om foto's de maken als het midden op de dag is. Niet het meest ideale. Wat ik dan doe is belichten op de lucht. Als Je dan de foto maakt zijn de details in de lucht goed zichtbaar. De voorgrond is dat uiteraard te donker maar die pas ik dan weer aan met de schaduwen en hooglichten in lightroom. Je moet een beetje spelen met het aantal stops om te voorkomen dat je ruis krijgt (voorgrond niet té donker).