Ratelaars zijn halfparasieten uit de Helmkruidfamilie. Halfparasieten in die zin dat de plant met de wortels vooral grassoorten opzoeken en hieruit de benodigde voedingszouten halen. De rest van de assimilatie(glucose en zuurstof maken) doet de plant zelf.
Vanwege dit parasiteer-gedrag wordt de ontwikkeling van de grassoorten op bv de kalkgraslanden zeer in toom gehouden. Door de massaliteit van de Ratelaar kan zo'n grasland eind mei begin juni volledig geel kleuren. En als dit ook nog eens gepaard gaat met het rose-violet van de Grote Muggenorchis levert dit een prachtig kleurenpalet op.
De naam Ratelaar heeft betrekking op het ratelen van de rijpe zaden in de verdroogde omwindselkelk.
Harige ratelaar lijkt qua bloemkroon volledig op de grote Ratelaar. Het verschil is de donzige haren op de omwindselkelk welke doen denken aan Wondklaver.
In Nederland is de harige Ratelaar vrijwel uitsluitend nog te vinden in Zuid-Limburg.