Een opmerking van Gerard (GladiusMaximus) over kleurzwemen bij fotograferen door glas triggerde me tot het doen van een experiment.

Fotograferen door glas heeft ongetwijfeld nadelen maar is soms onvermijdelijk.
Denk aan sommige dierentuinen waar dieren achter glas te bekijken zijn.
Of je zit op de 40ste verdieping van een hotel en hebt een adembenemend uitzicht maar de ramen kunnen (gelukkig) niet open.
Of je woont aan een bosrand en hebt vanuit je raam prachtig zicht op mooi vogels, eekhoorntjes en wat dies meer zij.

Vandaag was een mooie dag voor een experiment.

Camera achter, naar buitendraaiende deur, met HR++ glas uit 2020. Natte doek erover voor het stof.
Buiten strakblauwe lucht waardoor eenduidige witbalans en nauwelijks/geen belichtingsverschillen.

Vlak achter elkaar foto's gemaakt op statief en met 2 sec. vertraging met dichte en open deur dus wel en niet door dubbel glas.

Beide foto's ISO 200, 1/30ste, f/6,6 en 82 mm.

Resultaten





Meest in het oog springend verschil tussen beide foto's is voor mij het verschil in licht van 0,45 stop.



De beide raw bestanden ook verwerkt.
Witbalans ingesteld met pipet in ACR op derde grijsvlakje van onderen in de rechter kolom van de colorchecker.
Daarna de helderheid van diezelfde vlakjes gelijk gemaakt met 0,45 EV.





Conclusie wat mij betreft.
Mijn dubbel glas houdt wat licht tegen maar geeft in dit experiment wat mij betreft geen echte kleurzweem.

PS Misschien ten overvloede Gerard. Ik twijfel niet aan je kennis van glas. Wat ik me wel afvroeg of je stelling dat glas een kleurzweem geeft altijd waar is.

Dat kan hoor Frans, ik weet dat het dikke gelaagde glas in een dierentuin vaak wel een kleurzweem heeft(meest groen) en bijvoorbeeld getinte autoruiten hebben ook een groenachtige kleur erin zitten.

Fraaie test en resultaat

Ron van autoruiten verbaast het me niks.
Heb ook nog wel gelaagd glas in huis. Ga ik ook nog eens mee aan de gang. Misschien .

Bedankt voor het delen.

O ja, ik weet dat er in sommige vogelhutten ook glas zit het zogenaamde spiegelglas, zodat de vogels jouw niet zien zitten....lijkt me ook stug dat je daar ook een kleurzweem van krijgt, want dan zou er niemand meer naar zo'n hut toe gaan.
Ik ben zelf trouwens nog nooit in zo'n hut geweest.

Experimenteren is altijd een interessante bezigheid.
Je maakt melding van het feit dat hier HR++ glas uit 2020 is toegepast.
In tegenstelling tot floatglas tref je in moderner dubbelglas vaker een gele tint.
De fabrikanten proberen dat uit alle macht tegen te gaan en daarin zijn ze goed geslaagd. De kleurtint is nog maar marginaal.
Het verschil in lichtsterkte zoals je zelf ook hebt geconstateerd, is inherent aan HR++(+) glas.
Ik ben ook even aan het meten gegaan en ik heb daarvoor je laatste 2 (raw) foto’s gebruikt.
Beide geladen in Photoshop en van beide heb ik aan de rechterzijde het deel tot en met de witte sponning eraf gehaald.
Met ctrl-J een nieuwe laag gekopieerd en daar het filter Vervagen > Gemiddelde op toegepast. Je krijgt dan een egaal vlak met een gemiddelde van alle in het beeld voorkomende kleuren. Met de tool Info kun je dan de RGB en CYMK waarden aflezen.
Met glas geeft R-142 G-130 B-100
Zonder glas geeft R-136 G-126 B-97
Geen enorme verschillen, maar er is verschil.
Ook met het oog zie je bij snel schakelen tussen de twee een marginaal verschil met geel.
Toegegeven geen noemenswaardig verschil, dat ook geen correctie behoeft trouwens.
Vooral bij ouder floatglas kunnen de verschillen aanzienlijk groter zijn en sterker als je niet loodrecht door het glas fotografeert.
Zeker niet, maar het ligt eraan hoe glas gemaakt/bewerkt is. Onze objectieven bestaan ook gewoon uit glas maar de bewerking voorkomt dat er kleurzweem optreedt.

Interessante discussie, heren. Het wetenschappelijk gehalte bevalt me zeer

Mooie test Frans en bij toeval kort geleden dit HR ++ glas laten plaatsen. Tussen dit glas bevindt zich een folie laagje die de koude/warmte terugkaatst en wanneer je een kaars s'avonds brandend er een paar cm voor houdt, zie je dit extra laagje. Deze moet zich aan het binnenraam bevinden voor een correecte werking. Dit laagje heeft natuurlijk naast het glas invloed op het licht en kleuren, hoewel dat gezien jouw foto's erg meevalt.

Mooie test !

Herman. De test met het kaarsje had ik onlangs gelezen. Bij mijn glas ontbreekt die derde reflectie.
Gerard. Zal de door jou genoemde methode, na correctie voor het licht, eens toepassen op de, niet voor de witbalans gecorrigeerde raw-bestanden.
Anderen. Zeer bedankt voor het reageren.

Leuk zo'n praktijktest en de discussie die daarop volgt. Altijd leerzaam.

Leuke test Frans.
Nog een paar opmerkingen nav opmerkingen etc verder in het topic.
Tegenwoordig wordt vensterglas gemaakt door het als het ware uit te laten vloeien met een varieerbare snelheid (waarmee je de dikte kunt bepalen) op een bad van gesmolten tin.
Het gesmolten tin zorgt ervoor dat het glas netjes uitvloeit aan de onderzijde.
Gasvlammen zorgen voor hetzelfde effect aan de bovenzijde.
Dit betekent dat het glas aan de onderzijde een heel dun met het oog niet waarneembaar laagje tin krijgt.(hetgeen vooral de kleur geel beinvloedt)
Dat is een eerste reden voor weliswaar nauwelijks waarneembare kleurschifting.
Een tweede reden is de zogenaamde brekingsindex van glas, waarbij een schuin invallende lichtstraal iets versprongen “uitvalt”, (reden waarom je altijd probeert om loodrecht door glas heen te fotograferen, minder dikte = minder invloed)
Dan het laatste puntje.
Glas wordt grofweg geproduceerd door zand soda kalk te mengen en in te smelten en eventueel ontkleuringsmiddelen of metaaloxides om kleurtjes te maken toe te voegen.
De component die hier voor de groene kleur zorgt is het ijzeroxidegehalte van het gebruikte zand.
Zoals gezegd er zijn ontkleuringsstofjes waardoor het glas witter wordt maar die zijn redelijk prijzig en de glasproducent probeert daar een goede kosten effectieve balans in te vinden.
Een andere zeer prijzige is bv het gebruik van kwartszand om een helder ultra dun en sterk glas te kunnen produceren.
Dat glas is nagenoeg kleurloos omdat er veel minder/nagenoeg geen ijzeroxide in zit, maar is veel duurder om te fabriceren door de veel hogere smelttemperatuur en de gruwelijk dure zeer kwetsbare oventjes die ervoor gebruikt worden. (Gewoon vuurvast zoals gebruikt bij normale glasovens smelt bij deze temperaturen, dus er wordt vaak peperduur wolfram gebruikt)
Maar goed links om of rechtsom dat is dus totaal ongeschikt voor vensterglas.
Verder zijn er nog diverse andere glassoorten en/of bewerkingen.
(Tegenwoordig is er zelfs geprint glas)
De standaardsoort voor floatglas (uiteraard zonder kleurcoatings) heeft vermits je er loodrecht doorheen fotografeert een verwaarloosbare invloed op het resultaat.
Hoe dikker het glas en hoe scherper de hoek waarmee je er doorheen fotografeert des te groter het effect.
Dubbel glas heeft dat dus zeker, ook door het gebruik van coatings en folie om de warmtetransmissie te verminderen én het al dan niet gebruiken van zilveroxides om het zonlicht te weren of juist toe te laten.
Verouderend glas heeft als gevolg van de toestand waarin glas zich bevindt, het is namelijk een inerte vloeistof, een andere moleculaire structuur dan “vers” glas dat ervoor zorgt dat de brekingsindex groter wordt, bovendien zorgt de invloed van stofjes en ,zure, regen voor een chemisch reageren, waardoor je door een troebelere oppervlakte kijkt.
(Heel belangrijk dus om je ramen regelmatig schoon te maken hahaha)
Daarnaast zorgen de samenstelling, smeltzuiverheid, nabehandeling en afwezigheid van toegevoegde selenium (ontkleuring) voor minder helder en een grotere beïnvloeding van het eindresultaat als je er doorheen fotografeert.

Zo heel epistel geworden en hopelijk een beetje interessant, maar ik ben 46 jaar lang procestechnoloog geweest bij een van de marktleiders glasproducenten in de wereld, waardoor ik graag op de praatstoel klim als het over glas gaat. hahaha.

Leerzaam epistel

Mooi dit. Op fotografiefora gaat het vaak over glaswerk, maar dit is een wel heel leerzaam topic

Hawker65. Zinvolle toevoeging en zeker goed om te weten voor mensen die in vogelhutten fotograferen.

Ouwe. Lang maar fraai en relevant epistel.
Heb inmiddels nog twee testen gedaan.

Zet ze in apart topic.