Het kalkgrasland is mijn passie in het Limburgse landschap.
Hier komen planten en dieren voor die vrijwel op geen enkele andere plek in Nederland te vinden zijn.
Toch is dit landschap niet geheel natuurlijk ontstaan.
Grofweg kunnen we stellen dat de typische kalkgraslanden door mensenhanden ontstaan zijn.
Weilanden en akkerlanden die door de glooiingen te arbeidsintensief waren, werden verwaarloosd.
De bodem werd niet meer bemest en langzaam ontstond er een flora met de bijbehorende fauna die nu typerend is voor het kalkgrasland.
Maar dat deze biotoop geheel aan haar lot over gelaten kan worden is een verkeerde gedachte.
Niets is minder waar.
Aan het eind van het seizoen moet het landschap "kaal" zijn. Dit wil zeggen: zaden van hoog opschietende bomen en struiken mogen geen kans krijgen.
In het verleden werden deze kalkgraslandhellingen afgebrand, maar tegenwoordig is men er achter dat de voordelen van dit afbranden niet opwegen tegen de nadelen.
De gevinde kortsteel bijv.(een grassoort) ondervindt geen enkele last van dit afbranden. Sterker nog: Door dit afbranden wordt de ontwikkeling van andere soorten geremd.
De gevinde kortsteel heeft met zijn meterslang wortelstokstelsel dan een voorsprong en kan gaan woekeren.
Mergellandschapen houden nu (in de late herfst) deze hellingen kaal en zorgen zo dat er zich géén jonge bomen en struiken kunnen ontwikkelen en houden de gevinde kortsteel in toom.
Dit biedt kansen voor talrijke andere plantensoorten en o.a. orchideeën varen hier wel bij.
Vrijwel alle op dit kalkgrasland voorkomende orchideeën leven in symbiose met een grondschimmel. Deze grondschimmel (mycorrhiza) zorgt er voor dat de op dit landschap groeiende orchideeën de voedingsstoffen uit de bodem kunnen opnemen.
Bemesting van dit type landschap is funest voor de orchidee. Niet dat de orchidee niet tegen de kunstmest of andere rijke bemesting zou kunnen, maar de schimmel kan dat niet. En wat dit voor een gevolgen heeft................
De enige wilde orchidee die volledig autotroof (zichzelf voedend) is en niet afhankelijk is van de eerder genoemde schimmel, is het venusschoentje.
Helaas komt deze mooie orchidee bij ons niet meer voor.
In de Eifel en Ardennen zijn nog plekken waar dit uitzonderlijke orchideetje te vinden is................
1. Duifkruid

2. Gevinde kortsteel. De naam is afgeleid van de typische donsplukjes aan beide kanten van het bloeiaartje die op vinnen lijken. Deze zijn in de foto duidelijk te zien!

3. St Jansvlinder

4. St Jansvlinder

Bedankt voor het lezen en kijken...........
Jo
