Hierbij het stappenplan in het Nederlands. Succes!!
De Dot Tune methode is gebaseerd op het feit dat scherpstellen met Live View je altijd een scherp beeld oplevert. Als je vervolgens van de lens afblijft, dan kun je vaststellen wat de AF Fijnafstelling waarde moet zijn om ook scherpe beelden te krijgen bij scherpstellen door de viewfinder.
Opmerking vooraf: lenzen hebben allemaal brandpuntsafstanden waarop ze beter presteren (haarscherpe beelden opleveren) en brandpuntsafstanden waarop ze minder goed presteren (softere beelden opleveren). Dat aspect staat hier helemaal los van. Het gaat hier enkel en alleen om het goed scherpstellen.
Stap 1: De voorbereiding: plaatsen van de focuskaart en de camera (beeld in het filmpje van 2 min 2 sec tot 2 min 40 sec)1a. Print een kaart waar je op gaat focussen. Neem bijvoorbeeld de volgende focus test kaart (
http://www.gpsinformation.org/jack/photo-test/pics/iso-rag.jpg), maar elke andere kaart (of een pagina van een krant) is goed. Het is belangrijk dat de kaart waar je op gaat focussen voorzien is van hoge contrasten.
1b. Hang je focuskaart op waarop je zo meteen gaat scherpstellen. Hang deze goed vlak en strak op tegen een verticale muur.
1c. Plaats je camera met lens op statief. De afstand tot de focuskaart moet 50 x de brandpuntsafstand zijn. Dus:
- brandpunt = 100mm, dan is de afstand 5 meter
- brandpunt = 500mm, dan is de afstand 25 meter. Als je die afstand niet voorhanden hebt, neem dan een afstand die wel beschikbaar is. Beter iets als niets.
Stap 2: Het scherpstellen met Live View (3 min 10sec tot 3 min 30sec)2a. Zet je camera op een statief.
2b. Zet de camera op het maken van 1 enkele opname (dus scherpstellen in AF-S en niet in AF-C, Aantal beelden in S en niet in CL of CH) en 1 scherpstelpunt (middelste)
2c. Stel het grootste diafragma in (dus de kleinste f-waarde) van je lens. De reden: je hebt dan de kleinste scherptediepte te pakken.
2d. Stel nu automatische scherp met Live View. Hoe je dit doet? Druk bijvoorbeeld op de ontspanknop of op de AF-ON knop. De keuze is aan jou, maar ik zou gewoon de ontspanknop half indrukken. Controleer de scherpte door in te zoomen met de zoomknop. Is het beeld scherp? Dan naar stap 2e.
2e. Verlaat Live View, maar zorg er voor dat je de lens of de ontspanknop niet aanraakt.
Stap 3: Overschakelen van Automatische focus naar Manual Focus3a. Schakel de camera nu over op Manual Focus. Als dit niet op de camera kan (kan wel op de Nikon D300s), doe dit dan op de lens. Het is namelijk belangrijk dat de instelling gevonden bij stap 2 niet wordt gewijzigd. (3 min 40sec – 4 min 10 sec)
3b. Zet in het menu van je camera de AF Fine Tune waarde op 0 (4 min 10sec – 4 min 17 sec)
Stap 4: Je gaat in deze stap met de AF Fijnafstelling optie bepalen bij welke waarde het beeld scherp is. Doe deze stap rustig en nauwkeurig!4a. Druk de ontspanknop half in en kijk via de viewfinder of de camera het beeld ook scherp ziet. Je doet dit door naar de groene bevestigingspunt te kijken die dit weergeeft. (4 min 40sec – 4 min 54 sec). Je hebt een scherp beeld als de groene punt minimaal 5 seconden aaneengesloten brand. Het mag dus niet knipperen of nog erger, er knippert een groen driehoekje naast. Zie het filmpje op 5 min 47 sec. Als het beeld niet in focus is, dan zal de indicator knipperen, zie 6 min 30 sec.
4b. Wijzig nu de AF Fijnafstelling-waarde met stapjes van +1 en -1 en stel vast bij welke waarden je een positieve focus bevestiging ontvangt via de viewfinder. Raak gedurende dit proces de focusring van je lens niet aan!!
4c. Vul de waarden van de AF Fijnafstelling waarmee je een scherp beeld hebt in op een papiertje, een handig plaatje hierbij vind je op 8 min 22 sec, maar een tabelletje werkt net zo goed. Je weet nu bij welke AF Fijnafstelling-waarden de camera het plaatje scherp in beeld heeft. Dit alles bij 1 bepaalde brandpuntafstand van de lens.
Stap 5: Herhaal het bepalen van de AF Fijnafstelling waarden proces voor verschillende brandpuntsafstandenHerhaal de AF Fijnafstelling voor verschillende brandpuntsafstanden, dus:
- instellen van een ander brandpuntsafstand
- doorlopen stappen 2 t/m 4
Wat ik zou doen bij een 150-500mm lens is op 150mm, 300mm en 500mm dit proces doorlopen. Let wel op dat je de camera dan plaatst op 7,5m, 15m en 25m (als dat mogelijk is). Je kunt ook kijken welke brandpuntsafstanden je vaak denkt te gebruiken en het voor die brandpuntsafstanden doen. Ik zou in ieder geval de kortste en de langste nemen (dus 150mm en de 500mm).
Stap 6: Bepaal de definitieve AF Fijnafstelling-waarde voor je lens
Je hebt nu bijvoorbeeld drie tabellen / grafieken gemaakt voor je lens.
Kies nu een waarde voor de AF Fine Tune tabel waarbij de lens voor al die waarden bij het focussen een scherp beeld heeft. Voer die waarde op in de tabel en je bent klaar. Voorbeeld in geval van drie tabellen:
- bij 150mm heb je gevonden:
-10, -9, -8, -7, -6, -5, -4, -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7, +8, +9, +10- bij 300mm heb je gevonden:
-10, -9, -8, -7, -6, -5, -4, -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7, +8, +9, +10- bij 500mm heb je gevonden:
-10, -9, -8, -7, -6, -5, -4, -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7, +8, +9, +10Bij de rode AF Fijnafstellingwaarden is het beeld niet in focus, bij de groene waarden is het beeld wel in focus.
De gemeenschappelijke waarden bij de drie brandpuntsafstanden zijn: +6, +7, +8. Zij leveren je in dit voorbeeld voor de drie brandpuntsafstanden een scherp beeld op.
Stel de AF Fijnafstellingswaarde dan in op +7 (de middelste waarde).
Tot slot wil ik nog even terugkomen op het presteren van de lens bij verschillende brandpuntsafstanden. Vaak presteren lenzen minder goed op de "uiterste waarden", de goedkopere lenzen hebben hier meer last van dan de duurdere lenzen. Bij een 150-500mm lens dus bijvoorbeeld op 500mm, maar dit hoeft niet. Ze produceren dan softere foto's. Het afleveren van due softere foto's gebeurt dus bij juist scherpstellen. Je kunt testen of jouw lens daar last van heeft door een reeks foto's te maken met verschillende brandpuntsafstanden en deze foto's met elkaar te vergelijken. Je kunt ook een foto maken met een andere lens en zo de kwaliteit van verschillende lenzen met elkaar vergelijken. De test chart kun je daar mooi voor gebruiken. Als je weet bij welke brandpuntsafstand(en) je lens softere beelden aflevert, dan kun je hier rekening mee houden. Bijvoorbeeld door die brandpuntsafstand te vermijden.
Wat kun je doen aan een lens die wat softere beelden oplevert? Je hebt verschillende opties:
1. Diafragmeer. Bij volle opening presteren lenzen minder goed. Bij een diafragma van f/8 - f/11 presteren ze vaak veel beter, maar soms helpt diafragmeren niet. Er zijn diverse testen op het internet te vinden. Ook voor jouw lenzen.
2. Als diafragmeren niet helpt, vermijd dan de brandpuntsafstanden waarmee er softere beelden worden geleverd.
3. Koop een andere lens.
- Een duurdere lens levert je vaak ook betere kwaliteit foto's op. Zoek op het internet naar reviews, van bijna elke lens zijn testen te vinden die de scherpte van de afgeleverde beelden beoordelen.
- Stap over op prime lenzen. Prime lenzen leveren in het algemeen betere kwaliteit foto's af dan zoomlenzen omdat een prime lens speciaal is ontwikkeld voor 1 specifieke brandpuntsafstand. Het zoomen moet met een primelens worden gedaan door vooruit of achteruit te lopen.
Is iets niet duidelijk, laat maar weten. Dan leg ik het nog een keer uit en pas ik de tekst hierboven aan.