Bij vragen over welke "lens" aan te schaffen komt met enige regelmaat het argument lichtsterkte om de hoek.

Een objectief met grote lichtsterkte zou goed zijn voor:
- fotograferen bij minder licht om voldoende sluitertijd te krijgen zonder al te veel ruis
- een creatieve inzet van beperkte scherptediepte en fraai bokeh.

Nu zijn er denk ik maar een beperkt aantal takken in de fotografie waar één of beide argumenten hout snijden.
Ik denk daarbij aan portret, astronomie en .....
Grappig vind ik dan wel dat een fotografe die graag (zelf)portretten maakt met een wijde lensopening, geadviseerd wordt om daar van af te stappen.

In de takken macro, landschap, vogels, architectuur, dieren en .....zie ik eigenlijk geen toepassing voor diafragmagetallen kleiner dan pak hem beet 8.

Dan zijn er misschien nog takken van fotografie waar je erover kunt twisten.

De concertfotograaf die geen externe lichtbron mag ontsteken zal misschien naar een zo groot mogelijke diafragma-opening moeten gaan. Edoch niet altijd blij zijn met de scherptediepte.

Een argument dat zover ik me kan herinneren ( en dat is beperkt) niet genoemd wordt is de nauwkeurigheid en snelheid van scherpstellen en focus vasthouden bij bewegende onderwerpen.
Bij mijn camera hangt het aantal bruikbare scherpstelpunten en de kwaliteit ervan af van de lichtsterkte van het objectief.

Moet er wel bij zeggen dat ik de waarde daarvan niet kan inschatten.
In het slechtste geval, bij een diafragma-opening van f/8 of kleiner, moet ik handmatig scherpstellen. Denk aan combinaties met extender.
In overige gevallen houd ik minstens 27 van de 61 scherpstelpunten over om met hoge precisie te kunnen scherpstellen en nauwkeurig bewegende onderwerpen te volgen.

Dat veel objectieven ook niet optimaal functioneren op volle opening wordt meestal ook niet vernoemd.

Nog wat persoonlijke ervaringen.
Heb op mijn cropcamera heel veel plezier gehad van de Canon EF-s 15-85mm f/3.5-5.6 is usm.
Heb me nooit beperkt gevoeld door de lichtsterkte ervan.
Mijn lichtsterkste objectief is een 50 mm f/1,8.
Ik gebruik dat bijna nooit.

Ben benieuwd naar jullie gedachten hierover.

Groet Frans

PS beetje plagen mag hoop ik.

Frans, hoeveelheid ruis is toch afhankelijk van je camera of zie ik dat fout?

Joop, hoe groter je diafragma, hoe sneller de sluitertijd, dus dan kun je de ISO lager houden.


Dat ligt natuurlijk ook geheel aan de afstand tot je onderwerp en je brandpunt.

Als het wat schemerig begint te worden en ik heb nog geen zin om naar huis te gaan dan haal ik soms de teleconverter er tussenuit[als ie er al tussen zit] en maak ik gerust nog wat foto's met 200 mm. en f/2.8 als de omstandigheden dat toelaten.

Vaak[niet altijd] is een lichtsterk objectief ook sneller en scherper dan de wat goedkopere minder lichtsterke objectieven.

Zoals je zelf al aangeeft is het met een lichtsterk objectief makkelijker om een teleconverter te gebruiken en dus toch de autofocus te behouden.

In de wereld van objectieven hangt voor mijn gevoel de kwaliteit van het objectief sterk samen met lichtsterkte van dat objectief. Dit gold zeker tot een paar jaar geleden. Waarom men die relatie heeft gelegd weet ik niet. De laatste tijd verschijnen regelmatig nieuwe f/4 lenzen die ook uitstekend presteren. Nogmaals, het is mijn gevoel en ik weet niet of mijn gevoel overeenkomt met de harde werkelijkheid.

Je hebt gelijk dat een grote lensopening met name bij portretfotografie wordt toegepast, maar ook kun je dit goed toepassen in de creatieve fotografie, bijvoorbeeld bij het creatief fotograferen van producten.

Aan het lijstje met een kleine(re) lensopening wil ik ook sportfotografie toevoegen. Sportfoto's maken met een f/1.8 of f/2.8 lensopening is vragen om een heleboel missers, zeker bij de sporten die wat sneller gespeeld worden.

Wat ik altijd begrepen heb is dat digitale camera's scherpstellen bij volledig geopend diafragma. Het diafragma sluit zich pas tot de gewenste waarde als er wordt afgedrukt. Het voordeel is dat het beschikbare licht maximaal gebruikt wordt voor het scherpstellen. Dit beschikbare licht reduceer je door een of meerdere converters tussen je camerabody en het objectief te plaatsen. Zodoende kun je ondanks de maximale opening van het objectief toch te weinig licht in je cameranbody komen om automatsich scherp te stellen.

Om scherp te stellen maakt de camerabody o.a. gebruik van scherpstelpunten. Er zijn twee soorten. Van de duurdere soort (de crosshair type) zitten er (vaak) helaas minder in je camera.

Een volle lensopening leidt inderdaad bij veel lenzen tot een mindere prestatie, met name de randscherpte laat het vaak het eerst afweten. In hoeverre een volle lensopening invloed heeft op de kwaliteit van het scherpstellen kan ik onvoldoende beoordelen. Feit is (...) dat het scherpstellen met een volledige opening wordt gedaan.

Ik heb me laten verleiden tot een f/1.4 objectief en ik gebruik dat objectief en die opening ook niet zo vaak. Daarbij weet ik dat de prestaties bij f/1.4 minder goed zijn dan bij f/1.8. Als ik dat objectief gebruik op een groot diafragma, dan ben ik altijd wel verrast door het effect van het grote diafragma op de foto.

Persoonlijk vind ik het wel eens leuk om een groot diafragma in te zetten, in de praktijk schiet ik mijn foto's veel liever met een iets kleiner diafragma waardoor de scherptediepte groter wordt en de kwaliteit van het beeld beter is. Een f/4 lens is in mijn ogen dan ook helemaal niet minderwaardig ten opzichte van een f/1.8 of een f/2.8 lens.

Wat ik wel jammer vind, is dat de kwaliteit van de behuizing van de f/3.5-5.6 lenzen (om maar een reeks te noemen) vaak minder (meer plastic) van aard is dan de behuizing van de duurdere objectieven. Ook ben ik wel gecharmeerd van het inwendig zoomen in plaats van het uitwendig zoomen. Een gesloten behuizing levert je minder risico's op met stof wat kan binnendringen in je lens.

Ik zie dat veel fotografen een lichtgevoelig objectief aanschaffen om het inzetten van een flitser nog wat uit te kunnen stellen. Immers met een f/5.6 lens zul je eerder moeten besluiten om de flitser in te zetten dan met een f/1.2 lens. Voor mij is dit een verkeerd argument om een lichtsterk objectief aan te schaffen.

Een enorme lensopening is niet altijd bruikbaar. In een felle zon kun je dan wel eens tot sluitertijden komen waar je camerabody niet over beschikt.

Tot slot iets over de bokeh. Een mooie bokeh is van meer zaken afhankelijk dan alleen maar een grote lensopening. Zo heeft het aantal lamellen waaruit het diafragma is opgebouwd bijvoorbeeld een belangrijke invloed op de kwaliteit van de bokeh. De bokeh van een spiegellens wordt in het algemeen als niet-mooi ervaren.

Ik gebruik juist heel vaak de kleine diagragmagetallen omdat ik dan de sfeer in de foto mooier vind als alles scherp. De T.C. van vandaag is bijvoorbeeld ook met F2.8 gemaakt

Joop het is zeker waar dat ruis afhankelijk is van de camera en dan wel typisch van de grootte van de pixels. Bij gelijkblijvend totaal aantal pixels zijn de pixels op een kleine sensor kleiner en daarmee gevoeliger voor ruis dan die op een grote sensor.
Voor de rest is het inderdaad de belichtingsdriehoek waar Ron het over heeft.

Ron weer thuis?
Afstand en brandpuntsafstand bepalen samen hoe groot je onderwerp op de sensor wordt afgebeeld.
Geloof dat dat de afbeeldingsmaatstaf heet.
Nu willen jullie vogels het liefst groot in beeld. Hoe groter hoe kleiner de scherptediepte.
Als je dan ook nog een grote diafragma-opening gebruikt blijft bij wijze van spreken alleen nog het oog scherp.
Ben benieuwd naar zo'n schemerfoto.

Heb het vermoeden dat snel en nauwkeurig focussen in de meeste gevallen het zwaarwegendste argument is. Maar daar heeft men het niet vaak over bij de argumenten.

Kom zo nog even terug.
Hier ben ik weer.
Heb even zitten kijken bij prijzen.
Canon 200 mm f/2,8 plus 1,4 extender is ruim voordeliger dan Canon 300 mm en f/4.
Qua prestaties kan ik geen vergelijk vinden.
Maar jij bewijst dat je met extender mooie platen kunt schieten.

Snel focussen is een eigenschap van de lens. Een macrolens met f/2.8 is erg traag als het komt op snelheid van scherpstellen. Geef mij dan maar willekeurig welke kitlens. Ik weet zeker dat die de wedstrijd gaat winnen.

Een lens met ingebouwde scherpstelmotor is (denk ik) sneller dan eentje zonder ingebouwde scherpstelmotor.

Pipanda je heel fraaie TC is een mooi voorbeeld van creatieve en uitgekiende scherptediepte.
Even in de exif gekeken.
Canon 60D, 150 mm objectief en f/2,8.
Als je afstand tot het onderwerp i 1 meter was geweest had je volgens de dofmaster een dof van 4 mm.
Ben benieuwd hoe ver je van dit tafereeltje afzat en of je naderhand nog gecropt hebt.

Voor mij bewijs je in ieder geval dat in de close-up fotografie lichtsterkte zeer esthetisch ingezet kan worden. Denk dat Jo dat ook doet bij de plantjes.

Dank voor je antwoord Frans.
Zat met mijn hoofd bij crop of fullframe.

Verhaal van Ron is me duidelijk.

Henry je hebt op de meeste punten gelijk.
Bij Canon heb je trouwens ook in het witte L glaswerk ook wel tele-objectieven met f/4,5-5,6
De 100-400 is een voorbeeld.

Denk dat een macro-objectief zo specifiek in opbouw is dat het moeilijk met de rest is te vergelijken qua snelheid focussen.

Denk dat ik me onzorgvuldig uitdrukte.
Bij mijn camera neemt het aantal focuspunten dat accuraat scherpstelt en nauwkeurig een object kan volgen af met lichtsterkte objectief.
De snelheid van focussen wordt in dat verband niet genoemd.

Het bokeh is inderdaad vooral een bouwkwaliteit van de lens.

Ik snap eerlijk gezegd nog niet goed wat je bedoelt te zeggen.
Ik kan dit ook niet relateren aan mijn ervaringen met Nikon.

Het klopt wat hier staat maar we moeten ook een en ander in een juist perspectief zien gezien de ontwikkelingen op het vlak van iso prestaties.
Het verhaal is niet meer wat het 10 jaar geleden was.

Vroeger waren we verplicht een lichtsterk objectief in te zetten in moeilijke lichtomstandigheden. Met de laatste generatie toestellen is daar veel meer rek op gekomen. We kunnen nu al op kleiner diafragma´s werken dan vroeger bij bv een relatief donker toneelstuk of de huiskamer, etc...
Nu zit er nog uitdaging als je bv binnensport wil vastleggen. ISO 12000, Dia op F4.
En je wil bij EV 5 nog een snelle sluiter. Daarvoor heb je nu goed(duur) materiaal nodig.

Wat ook veel gedaan wordt door beginners met objectieven met een zeer groot diafragma is ook nog eens te gaan schieten op korte afstand. En daar gaan ze in de fout. Het beeld wordt onbruikbaar wegens een te kleine DOF. Je kan die dingen narekenen. Met mijn F1.2 is het onmogelijk een goed portret te maken op bv 50 cm afstand tot mijn model. Mijn DOF moet ergens iets van 4mm zijn!! Totaal verkeerd dus. Maar ik kan het wel op bv 2 meter. Dan is mijn dof al een paar cm.
Maar we zien het ook bij landschappen bv. Het is daar ondenkbaar om om zelfs op F4 te werken op een standaardlens. Dus de redenering van ik neem een lichtsterke lens en kan landschappen in het donker schieten aan 1/60?? Forget It!
Bij een extreme breedhoek liggen de kaarten ook weer anders.

Ik neem als voorbeeld de portretten die Henk maakt op F3.5 en daar al in de problemen komt met scherptediepte. Niet verkeerd, het is eigen aan de technologie die hij gebruikt of hij zou te lange sluiters hebben.
Recent maakte hij er eentje op F7 en ingeflitst en dat was heel ander koek.

Dus het is een verhaal van een diafragma doelbewust te kiezen. Je doet het NIET voor de smaak. Je wil een zekere scherptediepte halen op een zekere afstand en daaruit komt een diafragmagetal. Niet omgekeerd! Want dan ben je niet professioneel met fotografie bezig maar ben je aan het spelen met onscherpte.

Ik heb zowel de 1.2, 1.4 als 1.8 op 50mm alsook ander zoomlenzen die op 50mm bv maximaal 2.8 halen (zoals mijn 24-70) maar ik heb er nog enkele.
Hierbij moet opgemerkt worden dat er een zeer groot kwaliteitsverschil is als je die lenzen een klein beetje bewust dicht knijpt.
Zo gaat de 1.4 pas echt goed presteren vanaf F2 maar de 1.2 op veel groter.
En elke lens heeft zo zijn eigen gedrag.

Mijn inziens moet je diafragma doelbewust inzetten met in het achterhoofd de consequenties in je belichtingsdriehoek. En daar is het een verhaal van EN en EN.

Ga je flitsen dan krijgen we weer een totaal ander verhaal naar belichting toe.

Hoi Frans, ik ben inderdaad weer thuis, we zijn afgelopen weekend[vrijdag t/m zondag] in Otterlo geweest, we hadden een uitje van de zaak van m'n vrouw die 25 jaar bestaat.
Maar ben een paar maanden wat rustiger op het forum geweest vanwege druktes op het werk, maar dat is nu gelukkig weer even voorbij.

Van de Minolta 200mm. f/2.8 wordt gezegd dat het het objectief is dat de scherpste beelden levert van alle objectieven die Minolta geleverd heeft, maar of dat waar is durf ik niet te zeggen.
Ik weet ook niet hoe de kwaliteit van de Canon 200mm. f/2.8 is, maar ik neem aan dat dat ook een heel goed objectief is.
Ik heb wel een keer in een reactie van Paul Cools hier op het forum gelezen dat hij de 300mm. f/4 waarschijnlijk het beste objectief vond van alle objectieven die hij gebruikt heeft van Canon.

Hier een voorbeeldje van een schemerfoto met de 200mm op f/2.8....ik moest wel want toen had ik met ISO-400 nog maar een sluitertijd van 1/125e en ik stond uit de hand te fotograferen en die Tijgers staan natuurlijk ook niet constant stil, maar liever iets minder scherpte diepte dan een bewogen foto.

Ron had je de laatste tijd gemist. Dacht dat je op vakantie was.
Met die foto is miks mis mee.
Weet je nog op welke afstand die ongeveer gemaakt is?
Is dit qua formaat zo uit de camera of gecropt?

Afstand durf ik niet echt te zeggen Frans, maar ik heb hier nog 12,4 Mb over van de 24 Mb.
Foto is nog 3770 X 3770 pixels, dus boven en onder heb ik er heel weinig afgehaald en daarna vierkant gemaakt.

Frans; Ik weet het niet precies maar het zal inderdaad om en nabij die meter zijn geweest. De foto heeft wel een compocrop gehad. Het beestje zat voor het mooie te laag in de foto. Dus er moest daarom van boven wat af.Ik denk dat er ergens tussen 1/5 en 1/4 van de hoogte af is.




Bij deze is mijn hobby dus niet fotografie maar spelen met onscherpte gewoon omdat ik dat leuk vind

Het is natuurlijk wel zo dat ik soms mijn F getal wat omhoog schroef voor de scherptediepte. Maar ik hou dat getal ( uitzonderingen daargelaten) het liefst zo laag mogelijk. Sowieso meet ik nooit de afstand tot mijn onderwerp en de dofmaster ken ik ook niet uit mijn hoofd dus ik probeer wat en verander daarna eventueel het F-getal.

Ik hou van lichtsterke lenzen. Waarom? Vaak, ik zeg niet altijd zeker met de nieuwe ontwikkelingen, zijn dit de kwalitatief betere lenzen. Op meerdere vlakken. Ik ben niet zoals de mannen technisch onderlegd maar ik weet exact wat ik doe en wat welke lens voor resultaat geeft.
Buiten fotograaf ik op een enkele uitzondering na, alles op 2.8.
Ik wil even Xafke citeren omdat ik het niet eens ben met de volgende uitspraak: Dit is niks persoonlijks maar ik moet hier vanuit mijn beroep als fotograaf op reageren. Tenzij ik het verkeerd lees en dan het dat mijn stommiteit.

"Dus het is een verhaal van een diafragma doelbewust te kiezen. Je doet het NIET voor de smaak. Je wil een zekere scherptediepte halen op een zekere afstand en daaruit komt een diafragmagetal. Niet omgekeerd! Want dan ben je niet professioneel met fotografie bezig maar ben je aan het spelen met onscherpte."


Ik fotograaf met mijn hart en gevoel. En ja ik ben professional. Techniek? Het zal zeker allemaal zo zijn maar ik wil de beelden maken die ik bedenk zoals ze zouden moeten zijn. En dat is smaak. Dat is spelen met onscherpte. Dat is op het randje gaan zitten. En, dat is doen en waarmaken waar anderzijds gezegd wordt: dat vind je lens lastig.
Ik bereken NIKS. Ik zie die driehoek ook echt nooit voor me. Ik ken hem uiteraard maar ik ben er geen seconde mee bezig. Ik kijk, ervaar, zie en voel. Komt er een hond op mij af rennen dan kan het zijn dat ik ter plekke nog een draai aan een wieltje geef. Of zelf beweeg om de afstand te veranderen.

Voorbeeld: alles op 2.8



De reden is smaak. Dit vind ik mooi en dit is geschoten met de 70-200 II 2.8. En dat is ook de reden dat ik graag met een lichtsterke lens werk.

Ja het valt een beetje verkeerd Nuelle. Ik begrijp dat wel.
Maar vroeger toen fotografie een echt beroep was moest je die dingen echt vanbuiten leren en dat wordt nu teveel verwaarloosd. Teveel nemen het allemaal for granted.

Toch blijf ik het zeer belangrijk vinden dat je weet wat het effect van een volopen diafragma is op vooral korte afstanden. Elk diafragma trouwens. En het is daar waar ik wil op inspelen. Een zeker persoon maakt portretten van veel te dichtbij en altijd op F1.8 en dat is echt fout. Het is op die ergernis dat ik wil inspelen want Frans brengt het her naar voor als good practice en dat is het zeker niet.

Als het dan echt moet van dichtbij, neem eens de tabellen bij de hand en reken na hoeveel dof er is VOOR je het portret maakt. En kom (niet jij Nuele) nadien niet af met het flauw excuus dat het was voor de onscherpte in de achtergrond terwijl de neus er nog niet eens scherp op staat. Vind ik totale onzin.

Uw beelden zijn goed Nuelle, je weet dat ik fan ben van je werk. Maar ook even meegeven dat je de afstand mee hebt en NIET op 1.2 bezig bent. Dus je werk al in de comfort zone van je objectief voor dit doel. Ik zou zeggen probeer het eens uit op F1.2. Je zal geen successen scoren van dichtbij. Is gewoon technisch onmogelijk.

Het is trouwens niet enkel het diafragma maar heel de belichtingsdriehoek waar door somigen mee gerammeld wordt. Zo zie ik soms opnames van een portret op ISO 3200??????? En een bijpassende sluiter van 1/4000. Die persoon gaat echt niet gaan lopen hoor.

Of nog erger. ISO op automatisch!!! En daar erger ik mij een beetje aan.

Dankjewel voor je compliment! Fijn om te horen!!
Klopt trouwens ook Xafke. Ik heb geen 1.2 lens ook. En ik denk niet dat ik die ga aanschaffen. Ik begeef mij inderdaad graag in mijn comfortzone. Echter, de 2 actie foto's zijn op een zeer korte afstand van mij. Zo kort dan de lens nog net kan scherpstellen en ik moet bukken of wegduiken na de afdruk. Dat is niet comfortzone.

Ik denk ook dat je het niet verkeerd bedoeld Xafke. Je bent alleen wel scherp van de tongriem gesneden zoals dat heet en walst daarmee onbedoeld soms, tenminste daar ga ik van uit, over gevoelens van een ander heen. Ik kan wel wat hebben en zie het als een punt van discussie en verder niks. Maar je daagt wel uit door in de woordenkeus op de emotie van de ander in te spelen. Daarmee ga je op betrekkingsniveau een gesprek voeren terwijl dit echt alleen om inhoud gaat. Als je snapt wat ik bedoel. (das mijn vorige beroep: coach.)
Dat doe je ook door te zeggen: Vroeger toen fotografie nog een beroep was. AUW!! Al zie ik wel je punt en snap ik wat je bedoeld. En daar laten we het bij.
Ik ben het ook met je eens. Je moet wel weten hoe de basis in elkaar zit. maar dat is gemakkelijk van papier of on-line te leren. Niet voor mij want ik kan geen tabellen lezen. Maar er zijn tal van manieren van leren.
Enne, mijn iso staat op de renbaan zeer vaak op automatisch!! Daar is niks mis mee. En met een goeie camera heb je dan nog steeds volledige controle op elke andere instelling die je wilt. In voorkeurs instellingen zoals av en tv en zo weet ik het niet. Ik werk daar nooit mee. Je kunt een camera helemaal naar je hand zetten en instellen.

Ik ben denk net zo als Nuelle. Wel de stof bestuderen en in je hoofd hebben maar verder gewoon op je gevoel en ervaring .je platen schieten.

Als we kijken naar de standaard dingen die een fotograaf doet is hij echt niet altijd bezig met rekenen volgens mij want hij heeft al zoveel ervaring met datgene dat hij echt wel weet waar hij zijn spullen op instelt. Als ik op een voetbalveld kom kijk ik alleen waar de zon/licht vandaan komt want dat wil ik in mijn rug hebben. De rest is eigenlijk altijd hetzelfde, in mijn geval F5.6/F6.3 1/1600 of hoger. Iso loopt automatisch mee maar is begrenst op 3200 iso. Ik mag me dan ook gelukkig rijzen met spullen die dat aankunnen. Ik heb ook geen tijd om alles steeds opnieuw te berekenen en in te stellen omdat er even een wolkje voor de zon komt, lijkt me ook niet nodig. Uiteraard hou ik wel de lichtmeter en iso in de gaten, als het voor mij te gortig wordt zal ik een aanpassing doen. Dit is met de 1.4 converter. Zonder deze zit ik wel eens op F3.2/F4.

Als meer aan de creatieve kant zit met je fotografie kan ik me indenken dat het handig is om alles te berekenen en dergelijke maar dan wil je iets nieuws op de plaat brengen van wat je in je hoofd hebt zitten.

Vraagje voor Xafke:
Waarom zou je de iso niet op automaat mogen zetten volgens jou?