Leuke opmerking van m'n vriendin gisteren: Kan je komend weekend even je camera meenemen als we bij de familie op bezoek gaan, dan kan je mooi even een foto van de kinderen (nefjes & nichtje) maken, want dat is leuk als kerstkadootje voor mn moeder
Gevolgd door een: oh, als je dan toch je camera meeneemt kan je ook gelijk wel een foto van de hele familie maken. Dat is voor jou toch geen probleem?

Natuurlijk een leuk compliment dat ze er van uit gaat dat ik dit ga kunnen, maar de perfectionist in mij is nu toch wat zenuwachtig aan het worden. (De foto moet immers bij m'n schoonmoeder aan de muur komen... )
Daarom zit ik met wat kleine vraagjes, en ik hoop dat de ervaren portretfotografen onder ons mij wat verder kunnen helpen.
1. Welke brandpunten zijn het meest geschikt? Ik dacht er zelf aan de 35mm en 100mm te gaan gebruiken, daar dat mijn scherpste lenzen zijn
2. Wel of niet flitsen, en zo ja: hoe flits ik in als ik de foto's buiten maak, en hoe flits ik als ik de foto's binnen maak
3. Vooral met de familiefoto: is er een minimum diafragma wat ik moet toepassen, of is hier een vuistregel voor?

En dan nog het lastigste, normaal leg ik situaties vast zoals ze zijn, nu moet ik de foto enigzins in scene zetten, hebben jullie nog tips hoe ik dat het beste aanpak?

Alvast bedankt voor jullie reactie

Een hoop vragen... en hoewel ik geen echte portretfotograaf ben, wel de eerste die reageert

Alles hangt en staat bij het soort foto's die jij wilt maken.
Als ze er met z'n allen op moeten staan, of "ten voeten uit" er op moeten staan, dan redt je dit niet met een 100mm, een 35mm is dan een betere keuze. Als je alleen portretjes van hun hoofd moet maken, dan kan 100mm een betere keuze zijn. Ik zou naast de 35mm een 70-200mm meenemen (omdat ik niet een 100mm heb en omdat ik dan wat flexibeler ben).

Als de 100mm een macrolens is, houdt er dan rekening mee dat macrolenzen veel tijd nodig hebben voor het scherpstellen. Mijn 105mm macrolens heb ik wel eens gebruikt voor portretfoto's, maar ik gebruik veel liever de 70-200mm.

Neem niet een te groot diafragma (te kleine f-waarde). Zeker als mensen in twee rijen gaan staan, zul je eerder aan een f/8 moeten denken dan aan een f/2.8.
Omdat de scherptediepte afhankelijk is van verschillende grootheden, kun je het best even de dof-calculator raadplegen. Er zijn apps beschikbaar, dus wellicht handig om zo'n app te downloaden op je smartphone.

En dan het flitsen. Neem er in ieder geval 1 of 2 mee. Als je nog nooit off-shoe hebt geflitst, ga dit dan niet nu even snel leren.
Als het te donker is, denk dan niet dat een hoge iso-waarde je uit de brand helpt. Als het te donker is, dan moet je flitsen.
Als je gaat flitsen, dan de iso-waarde niet te hoog, maar ook niet onnodig laag. In het laatste geval moeten je flitsers harder werken en zijn je batterijen eerder op.
Een extra setje batterijen meenemen is trouwens ook geen slecht idee.

Ik heb recent twee teams inclusief begeleiders op de foto gezet (ongeveer 40 man/vrouw). Een flitser off-shoe links en eentje rechts om het geheel goed uit te lichten. De foto heb ik genomen met een iso400, 35mm en f/9. Foto's heb ik in RAW genomen om nog enige speelruimte te hebben in de nabewerking.

Daarnaast ter voorbereiding wat opstellingen voor jezelf noteren. Als je ter plekke moet improviseren, kan het wel eens een moeilijke sessie gaan worden. Op internet heb je zet voorbeelden van opstellingen.

Iemand die je helpt (en weet waar je op moet letten) is ook wel fijn om erbij te hebben. Als je zo iemand bij je hebt, bespreek dan van tevoren de opstellingen door.

Geef duidelijke aanwijzigingen. Als je niet daadkrachtig zegt hoe je het wilt hebben, ga je zeer waarschijnlijk niet met mooie foto's thuis komen. Zeker als je met dure apparatuur komt, verwacht men dit ook van je...

Let op dat het opladen van de flitser ook tijd kost, dus niet gelijk de tweede foto na de eerste maken.
Bij een groepsfoto geldt: als ze jou niet kunnen zien, komen ze ook niet op de foto. Daarnaast zou ik gewoon aftellen, zodat iedereen weet wanneer ze moeten lachen en de ogen open houden. Maak er sowieso meerdere zodat je wat ogen uit een andere foto kunt lenen...

Binnenshuis zou ik trouwens indirect flitsen. Let wel op dat je het licht niet tegen een gekleurd oppervlak laat bouncen. Binnenshuis heb je trouwens de meeste kans op beinvloeding van andere kleurtonen van andere lampen. Denk aan de gloeilamp (meer gelig licht), de TL-lamp (meer groene tint). Niet te druk om maken. Vaak kun je er toch niets aan doen.

Buitenshuis zou ik direct flitsen. Als je offshoe flitst, dan zou je er een paraplu tussen kunnen zetten (heb je ook een standaard nodig).

Voor de familiefoto buiten: zet ze niet vlak voor een achtergrond. Met f/8 of f/9 komt die achtergrond ook scherp in beeld als ze er vlak voor staan.

Elke man neemt deel in uw leed en zorgen. Amen.
Als uw vriendin/vrouw iets komt vragen voor haar moeder dan heb je gewoon een PROBLEEEEEEM! Ik brand een kaars voor jou.

Haha, nee gewoon lekker los gaan.
Henry geeft al een paar goede tips.
In huis is 35mm een must omdat je meestal niet veel ruimte hebt.
Flits richten op plafonds of muren geeft een mooi licht.
Zoek gewoon een plaatsje waar je een niet te drukke achtergrond hebt.

Wat ook goed werkt in huis is het opzoeken van een raam. Laat je modellen daar in de buurt plaats nemen en kijk hoe het licht valt op hun gelaat en lichaam.

Buiten heb je meer mogelijkheden. Zelf flits ik altijd omdat dat mijn stijl is. Maar het is niet noodzakelijk. Best heb je een bewolkte hemel dat mooi licht geeft en dat werkt zeer goed. Lens naar keuze. Die 100 lijkt me perfect fit.

Verder voorlopig niet te veel zorgen maken. Een goed schoonmoeder strijkt uw werk met liefde over haar hart en zal niet mopperen (KUCH)

Nu, er is nog veel meer dan dit maar je kan al starten denk ik.

heb je eigenlijk een losse flitser?

en zo ja heb je die wel eens los van de camera gebruikt?

oftewel vertel eens wat meer daarover.

in je profiel staat dat je canon camera's hebt?

toevallig ook een full-frame?

Dank voor de reacties heren!
Hier kan ik inderdaad al wel wat mee vooruit.
@Henry: ik heb de 100mm macro van Canon, mijn ervaring is dat deze meer dan voldoende snel is met scherpstellen. (vooral ook omdat er een schakelaar is om het macro-bereik te vermijden met scherpstellen) 70-200 kan ik helaas niet meenemen, omdat ik doe dan eerst zou moeten kopen. (Al heb ik nu natuurlijk wel een perfect excuus om nieuw speelgoed te gaan kopen )

@Frans: Ik heb zowel een fullframe als crop tot mijn beschikking (5D3 en 7D), met een losse flitser erbij. Ik heb ooit wel eens de flitser los van de camera geprobeerd te gebruiken, maar dat was toen geen succes. En daarna nooit tijd gehad/gemaakt om hier verder mee te expirimenteren.
Al zou ik, als ik al wat goede resultaten heb, natuurlijk nog wel wat kunnen gaan uitproberen. Maar wellicht verstandiger om dat tot een volgende sessie te laten wachten.

zou ik de ff gebruiken
flitser er op.
ttl en bouncen tegen plafond of wand.
effe histrogram checken na de opname

buiten heeft de flits voor een groepsfoto niet veel toegevoegde waarde.
of binnen of wachten tot het voorjaar.

5D3 en 7D zijn al mooi materiaal. Het verwonderd mij dat je relatief beperkte flitservaring hebt.

In tegenstelling tot Frans, denk ik dat een familieportret buiten nog steeds geflitst kan worden. De vraag is alleen hoeveel mensen dan tegelijk op de foto moeten en hoe groot het gebied dan is wat de flitser moet verlichten. Als de groep klein is en compact op elkaar staat, dan kun je nog steeds met een 35mm en flitser de foto maken. Bij een grote groep en bij een groot oppervlak, is het eigenlijk niet meer te doen vanwege de lichtafval. Die in het centrum vangen de meeste licht en die in de hoeken veel minder. Ditzelfde verhaal gaat op als ze in rijen achter elkaar staan. Als je de voorste rij goed belicht, dan wordt het naar achteren toe al snel te donker. Twee rijen gaat nog wel, maar bij drie rijen dik kan het wellicht een probleem worden.

@Xafke: mijn mening is dat er heel veel amateurfotografen zijn die wel tot de aanschaf van een flitser over gaan, maar hem nauwelijks gebruiken. Van deze groep zijn er ook nog genoeg die na verloop van tijd hun flitser upgraden. Met name van hun kun je tweedehands goedkoop aan een zo-goed-als-nietgebruikte flitser kopen.
De tijd die je moet besteden om een flitser te doorgronden is niet zo groot. Het flitssysteem van Nikon was (is dat nog steeds het geval? Ik weet dit niet.) geavanceerder dan dat van andere merken zoals Canon en Sony. Als het er op aankomt, schiet ik bij gebruik van meerdere flitsers de foto met de flitsers in Manual mode. Alleen in dat geval weet ik zeker hoeveel licht elke flitser afgeeft en wordt dit niet bepaald door de eigen lichtmeting. Als ik on-shoe flits, dan gebruik ik vaak een van de automatische modes. Dit werkt goed en is makkelijk in gebruik.

Nogmaals dank heren, ik ga er mee aan de slag, en zal (als ik tevreden ben) wel wat resultaten laten zien.

@Xafke: De beperkte flitservaring komt denk ik vooral door het type fotografie waar ik me mee bezighoud. Ik vind het leuk om met het beschikbare licht te werken, en haal daar voor mijzelf goede resultaten mee. Misschien ook wel een stukje angst voor het onbekende... (Daarnaast heb ik de 5D nog niet zo heel erg lang)

henry je nuancering over de groepsgroote is een goede aanvulling en had ik uit een lichtelijke luiheid achterwege gelaten.

alchemist veel mensen die zeggen dat ze natuurlijk licht mooier vinden doen dat, is mijn overtuiging, uit vrees voor het onbekende en gebruiken voor zichzelf voorbeelden van slecht flitsgebruik als argument daarvoor.

uiteindelijk betekent natuurlijk lichtgebruik dat je in deze periode van het jaar ongeveer een kwart van de dag je hobby buiten kunt uitoefenen en binnen nog minder.......

smiley naar keuze

@Henry: Ja het is me bekend dat Nikon flitsen echt goed is. Zelf al ondervonden omdat een goede vriend alles van Nikon heeft en ik daar af en toe ook eens mee mag spelen. Ik ben onder de indruk van de Nikon prestaties op dat vlak.

Desondanks ik met Canon werk heb ik echter geen klagen. De aanpak is iets anders.

@Alchemist: Ik heb ook lang zonder flits gewerkt en vond dat best ook fijn.
Nu ben ik echter helemaal van kamp veranderd en heb zelfs een hele batterij aan flitsmateriaal zowel veel reportageflitsen als studioflitskoppen.
Het is zoals je zegt een stijl en keuze dat je maakt.
En de aanpak is anders.

Als je zonder flits werkt binnen dan is het wel fijn als je met lichtsterke lenzen kan werken om die ISO laag te houden. Maar ja dan krijg je ook problemen met de werkbare diepte en dat is in groepsverband toch lastig om zonder flits te werken.
Die 5D presteert wel goed op relatief hoog ISO. Dus je hebt mogelijkheden.

Het leuke aan fotografie is dat we net zoveel mogelijkheden hebben zeker als het materiaal wat bijdraagt.

Je kan je flits ook los gebruiken (strobist) maar dan zal je waarschijnlijk een trigger nodig hebben. Als je die flits strategisch gaat plaatsen kan je echt toffe dingen doen. Het vraagt echter wat ervaring om het resultaat te kunnen voorspellen. Dat is iets dat je dan moet proberen.

(De gekozen smiley)

Tegelijk ben ik dit niet (helemaal) met je eens. Denk maar eens aan nachtfotografie, of podiumfotografie. Maar ik snap je punt zeker wel.
Ook ben ik het met je eens dat het wel eens de angst voor het onbekende kan zijn, wat ik zelf ook al enigzins aangaf.

@Xafke: Misschien verander ik ook nog wel van kamp, al zal ik denk ik nooit volledig switchen

Maar ik moet gewoon eens wat meer met de flitser gaan spelen, en kijken wat de resultaten zijn

Nogmaals dank voor de reacties, en de gegeven tips!

1) Flitsen tegen een muur of plafond kan, maar zou ik alleen maar doen als ze wit zijn

2) Flits los van camera geeft het mooiste resultaat, neem enkele zo als extra oefening.....met voorkeur voor losse lichtmeter gebruik

3) De meeste foto's zou ik de flits op de camera zetten, omdat je "offshoe" niet geoefend hebt, flits dan tegen een witte muur (45°) en laat het model op een stoel zonder leuning zitten naast de muur (of iets verder af)

4) Doe meestal portretfoto's, en portretfoto's zou ik met 100mm gebruiken, dat gaat in huis

5) half-body of full body zou ik wel met 35mm durven nemen

6) Kijk eens of je in de garage geen foto's kunt maken (als de auto buiten staat) een laken of doek aan de yzeren rails van de poort hangen en de poort open......het gaat wel koud worden dit weekend

7) ga dadelijk naar de locatie kijken en denk dan na over hoe je het best doet, gelet op de tips die je gegeven zijn (neem je cam mee en enkele proeffoto's nemen zonder model )

Succes